Nợ công không xấu, khả năng thanh toán mới đáng lo

“Hiện, nhiều doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ, mất khả năng thanh toán. Vì vậy, nếu doanh nghiệp không trả được, Nhà nước sẽ phải trả”, chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo tại tọa đàm “Khủng hoảng nợ công và bài học kinh nghiệm”, được tổ chức ngày 17/4 tại Hà Nội.

Theo quy định của Luật Quản lý nợ công, phạm vi tính nợ công của Việt Nam gồm: Nợ của Chính phủ, nợ Chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương.

Theo Bản tin công nợ số 2 (tháng 10/2013) của Bộ Tài chính, nợ doanh nghiệp nhà nước là hơn 1,6 triệu tỷ đồng

Theo bản tin công nợ số 2 do Bộ Tài Chính phát hành tháng 10 /2013, nợ công theo công bố chính thức của Việt Nam là 55,7% GDP, trong đó nợ Chính phủ 43,3%, nợ Chính phủ bảo lãnh 11,6% và nợ của chính quyền địa phương 0,8% GDP.

Mức nợ công Việt Nam công bố chưa bao gồm nợ của doanh nghiệp nhà nước, nợ đọng xây dựng cơ bản. Cuối năm 2013, Chính phủ báo cáo Quốc hội con số nợ đọng xây dựng cơ bản còn hơn 45.000 tỷ đồng.

Nợ của doanh nghiệp nhà nước là hơn 1,6 triệu tỷ đồng, tương đương 80 tỷ USD. Thực tế cho thấy các doanh nghiệp nhà nước như Vinashin, Ximăng Đồng Bành hay Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị... gần như không có khả năng thanh toán các khoản nợ của mình.

Nợ công Việt Nam, theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, nếu tính cả nợ doanh nghiệp nhà nước với nợ đọng xây dựng cơ bản thì đã trên 100% GDP năm 2012, tương đương khoảng 180 tỷ USD. Số nợ này gấp khoảng bốn lần thu ngân sách của Việt Nam mỗi năm.

Giáo sư Oosterlink, Trường Kinh tế và quản lý Solvay Brussels cho rằng: “Quản lý nợ công hiệu quả được cho là lựa chọn tối ưu, bởi nợ công không phải là dấu hiệu xấu, nhưng khả năng thanh toán mới là dấu hiệu cần xem xét”.

Nợ công tại các quốc gia lớn và nguy cơ vỡ nợ dẫn đến một cuộc khủng hoảng toàn cầu mới đang là chủ đề được đề cập thời gian gần đây. Nhiều nước đã thất bại và vỡ nợ vì không có phương pháp quản lý thích hợp trên thực tế.