Năm 2014: Lãi suất cho vay sẽ phải giảm thêm?

Với mục tiêu lạm phát kỳ vọng dự kiến được kiểm soát trong năm 2014 ở mức 6 - 6,5% như 2013, các chuyên gia kinh tế cho rằng, khả năng lãi suất sẽ khó biến động so với mặt bằng chung hiện nay. Tuy nhiên, trần tiết kiệm 7%/năm có thể giữ nguyên, nhưng lãi suất cho vay sẽ phải điều chỉnh để khơi dòng chảy tín dụng.

Có thể nói, năm 2013 được xem là năm điều hành chính sách lãi suất thành công của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khi Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, NHNN đã theo dõi sát sao diễn biến thị trường và khi có điều kiện thì điều chỉnh lãi suất ngay.

Suốt thời gian qua, lãi suất cho vay đã từng bước giảm theo lãi suất huy động và hiện mức trần tối đa áp dụng đối với 5 lĩnh vực ưu tiên (sản xuất, kinh doanh, xuất - nhập khẩu, nông nghiệp và công nghiệp phụ trợ) chỉ còn 9%/năm...

Tuy nhiên, hiện lãi suất cho vay 9% chỉ mới áp dụng đối với các lĩnh vực ưu tiên và giải ngân trong ngắn hạn. Vì thế, ngành ngân hàng (NH) cần xem xét để giảm thêm lãi suất cho vay cả với vốn cho vay trung, dài hạn, thay vì chỉ có ngắn hạn để hỗ trợ doanh nghiệp.

Đặc biệt, khi đặt trong bối cảnh nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh thời điểm Tết thường tăng vọt trong các tháng cuối năm, diễn biến lãi suất cao cộng thêm việc cho vay ngắn hạn gây áp lực đối với doanh nghiệp (DN).

Quả vậy, Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia đã công bố khảo sát về quan hệ giữa DN và ngân hàng thương mại (NHTM) đến cuối năm 2013 và cho thấy: có đến 50% số DN vẫn khó khăn hoặc rất khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn vay từ các NHTM.

Dù rằng tỷ lệ này có được mức giảm đáng kể so với kết quả khảo sát năm 2012, vẫn có đến 63,5% số DN than rằng rất khó tiếp cận vốn vay NH. Nguyên nhân vẫn là các tổ chức tín dụng TCTD lo ngại nợ xấu nên đã đóng cửa đối với nhiều khoản vay, và có tới 40% các DN gặp khó khăn này.

Đây cũng là hạng mục khó khăn thứ ba khi tiếp cận vốn vay sau tài sản đảm bảo và chứng minh năng lực tài chính. Chính vì vậy, dù chưa thể phát huy hiệu quả ngay do độ trễ của chính sách, nhưng các DN vẫn mong rằng lãi suất được kỳ vọng giảm để góp phần khơi thông nguồn vốn của các NHTM.

Thừa nhận điều này, TS. Trần Du Lịch cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng kỳ vọng 12 - 14% trong năm 2014, tuy không phải là cao, nhưng cũng không hẳn dễ dàng đối với ngành NH trong bối cảnh thị trường còn có khó khăn.

Tồn kho và sức mua chưa cải thiện nhiều thì nhu cầu vốn của doanh nghiệp sẽ khó có thể tăng cao. Vì thế, bên cạnh các biện pháp kích cầu được Chính phủ đưa ra, lãi suất cũng cần giảm thêm mới kỳ vọng kích thích được cầu tín dụng tăng trưởng trong thời gian tới đây.

Ông Trần Ngô Phúc Vũ, Tổng giám đốc NamA Bank, cũng cho rằng, hiện lãi vay không còn là áp lực lớn đối với DN, quan trọng hơn là đầu ra của sản phẩm, song lãi vay vẫn là một trong những chi phí mà khách hàng luôn phải tính toán khi sử dụng vốn vay. Chính vì vậy, dù lãi suất đầu vào khó giảm, nhưng NH luôn phải tính toán để cắt giảm chi phí, từ đó giảm thêm lãi suất cho vay để kích tín dụng.

Trên thực tế, chuyện giảm lãi suất vào năm 2014 cũng được Thống đốc Nguyễn Văn Bình nhắc tới trong những cuộc họp gần đây. Theo Thống đốc, tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn ngành NH đến ngày 27/12 đạt hơn 11% so với tỷ lệ 9,5% của ngày 22/12 trước đó.

Vì thế, khả năng để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12% đưa ra cho năm nay là có thể. Mục tiêu tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn ngành NH trong năm tới khoảng 12 - 14%.

Để làm được điều đó, ngành NH sẽ tiếp tục đẩy mạnh xử lý nợ xấu, giảm lãi suất, tháo gỡ các vướng mắc và xem xét điều chỉnh một số quy định trong Thông tư 02 nhằm khơi dòng chảy tín dụng, kích thích tăng trưởng kinh tế.

Cũng theo Thống đốc, về cơ bản lãi suất trong năm 2014 sẽ không biến động nhiều như năm 2013. Tuy nhiên, NHNN sẽ theo dõi sát thị trường để tiếp tục điều hành lãi suất một cách phù hợp.

"Có thể, lãi suất đầu vào sẽ khó giảm so với mức hiện nay, vì lạm phát mục tiêu trong năm 2014 dự kiến như năm nay. Nhưng lãi suất cho vay, nhất là với 5 lĩnh vực ưu tiên (sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, nông nghiệp - nông thông, công nghiệp phụ trợ) sẽ xem xét để điều chỉnh giảm thêm so với mức trần 9%/năm hiện nay", Thống đốc Bình nói. Đây được xem là tín hiệu tích cực đối với DN trong việc kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ hạ vào đầu năm 2014.