"Chất lượng giáo dục đại học còn yếu kém"

24/11/2011 03:25

So với nhu cầu hiện đại hóa đất nước, chất lượng giáo dục đại học còn yếu kém. Chính vì vậy Đảng ra chỉ thị phải đổi mới căn bản và toàn diện bậc học này", Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn trước Quốc hội.

"So với nhu cầu hiện đại hóa đất nước, chất lượng giáo dục đại học còn yếu kém. Chính vì vậy Đảng ra chỉ thị phải đổi mới căn bản và toàn diện bậc học này", Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn trước Quốc hội.

>>Phấn đấu mỗi năm giảm 5-10% tai nạn giao thông

 >>"Cần bông lúa chất lượng hơn báo cáo khoa học"

8h sáng nay, Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận đăng đàn trả lời chất vấn về chất lượng giáo dục, việc nở rộ đại học, cao đẳng, thi tốt nghiệp THPT, chính sách với giáo viên mầm non...

Trước thực trạng ngày càng nhiều học sinh đi học nước ngoài trong khi các trường trong nước không tuyển đủ sinh viên, đại biểu Phan Văn Tường đặt câu hỏi phải chăng do chất lượng giáo dục đại học yếu kém? 

Cùng chung bức xúc, đại biểu Lê Nam cho rằng đầu vào đại học khá dễ và cứ vào đại học là "tất yếu đến hẹn sẽ ra" với tỷ lệ bằng khá giỏi nhiều. "Chất lượng đào tạo thấp, nhiều trường cung cấp hàng giả, hàng nhái. Vậy Bộ trưởng có biện pháp gì? Có thể bỏ bớt một kỳ thi để nâng cao chất lượng và giảm bớt tiền của?".

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn. Ảnh: Hoàng Hà.

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho hay, theo thống kê từ năm 2006 - 2011, 84 trường đại học được thành lập, trong đó thành lập mới 33 trường và nâng cấp 51 trường từ CĐ lên ĐH (trong đó có 59 trường công lập, 35 trường tư thục). Hiện cả nước có 202 trường đại học và 218 cao đẳng. Càng ngày Bộ càng thắt chặt việc mở mới các trường.

"Việc không tuyển đủ sinh viên không phải chỉ năm nay mà trong những năm vừa rồi một số trường cũng không tuyển đủ. Nguyên nhân một số ngành học mặc dù có nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực và đảm bảo phát triển kinh tế xã hội nhưng do đầu ra không đảm bảo nên khó tuyển, ví dụ: sư phạm, nông lâm...", ông Luận cho hay.

Bộ trưởng dẫn ra hàng loạt lý do, như nhà đầu tư của một số trường, nhất là trường mới thành lập không thực hiện nghiêm việc đảm bảo chất lượng, thiếu thầy cô, trường lớp khiến không tuyển đủ sinh viên. Cộng với việc mở ngành tràn lan, giống nhau nên trường nào cũng có ngành kế toán, tài chính ngân hàng... làm phân tán nhu cầu học. Rồi việc thực hiện 3 công khai giúp người học tìm hiểu rõ chất lượng của trường... nên nhiều người từ chối những trường, ngành, lĩnh vực không đảm bảo chất lượng.

"Đi học nước ngoài, không phải giờ mới có mà từ nhiều năm trước. Cha ông chúng ta cũng đưa người trẻ đi học ở nước ngoài. Khi mở cửa, việc đưa con cháu đi học nước ngoài cũng là dấu hiệu đáng mừng của thời đổi mới", người đứng đầu ngành giáo dục cho biết thêm.

Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Nam, ông Luận cho hay, xếp hạng sinh viên là việc của các trường nhưng phải theo quy định của Bộ. Để giải quyết chất lượng đầu ra thấp, Bộ sẽ chú ý tăng cường kiểm tra, đưa kiểm định chất lượng vào các trường. Và ông Luận cho rằng, việc gắn thương hiệu, uy tín của trường với văn bằng mà trường phát ra sẽ giúp giải quyết tình trạng này.

Tuy nhiên, người đứng đầu ngành giáo dục cũng phải thừa nhận: "So với nhu cầu hiện đại hóa đất nước, chất lượng giáo dục đại học còn yếu kém. Chính vì vậy Đảng ra chỉ thị phải đổi mới căn bản và toàn diện bậc học này".

Bộ trưởng Luận cho hay, Bộ đang nghiên cứu đổi mới 2 kỳ thi tốt nghiệp và đại học, đồng thời đang chỉ đạo các đại học quốc gia, đại học vùng, đại học trọng điểm và đại học đặc thù (mỹ thuật, kiến trúc...) đề xuất phương án tự chủ tuyển sinh. Sau khi các trường trình phương án, Bộ sẽ có quyết định.

Không thỏa mãn với phần trả lời của Bộ trưởng Luận, 3 đại biểu chất vấn trước đó tiếp tục đứng lên hỏi lại. Ví von việc học trong nước và nước ngoài như một cửa hàng vắng khách và một cửa hàng đông khách, đại biểu Phan Văn Tường chất vấn: "Nhiều người đang chờ sự cải cách đột phá của ông chủ cửa hàng ít khách. Xin Bộ trưởng cho biết giải pháp?".

Đáp lại câu hỏi này, Bộ trưởng Luận cho hay, vừa qua Bộ đã kiểm tra 5 trường và có nhiều vấn đề đặt ra, nhiều trường chưa thực hiện cam kết, do vậy đến cuối năm sẽ tiếp tục kiểm tra 20 trường. Đồng thời, Bộ sẽ kiên trì điều chỉnh để hạ tỷ lệ sinh viên trên giảng viên, xây dựng đội ngũ giáo viên đầu đàn, tạo liên kết để các trường trong cùng hệ thống có sự hỗ trợ lẫn nhau.

Băn khoăn trước tình trạng các trường không đảm bảo chất lượng đào tạo nhưng vẫn được cấp chỉ tiêu tuyển sinh, đại biểu Nguyễn Thành Tâm đề nghị Bộ trưởng đưa ra biện pháp xử lý vi phạm của cơ quan chức năng, và ông hỏi thêm về việc kiểm tra, quản lý các trường ĐH, CĐ.

Còn đại biểu Trần Du Lịch thẳng thắn: "Dường như bộ trưởng chưa thừa nhận đầu ra thấp của giáo dục đại học? So với mặt bằng thế giới và khu vực, chất lượng giáo dục đại học của ta thấp. Là bộ trưởng mới, ông có ý tưởng gì, đột phá từ đâu để giải pháp căn bản và toàn diện trên mặt bằng giáo dục được đánh giá thấp như hiện nay?".

Đại biểu Lê Thanh Vân chất vấn thêm: "Trước thực trạng nền giáo dục nước nhà, Bộ trưởng có ý định xây dựng đề án tái cấu trúc nền giáo dục?".

Trong khi đại biểu Đỗ Văn Đương lo lắng về việc nhiều sinh viên ra trường cả chục năm không tìm được việc làm, thì đại biểu Nguyễn Sỹ Cương lại đề nghị Bộ trưởng Luận đưa ra giải pháp loại bỏ tình trạng trường kém chất lượng bởi bắt đầu có hiện tượng từ chối tuyển sinh viên ngoài công lập.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Xuân Thường lập luận, trong khi tuyển sinh đại học chính quy khó khăn thì đầu vào tại chức, từ xa đa phần tuyển học sinh không đủ điểm sàn, và ông chất vấn: "Theo bộ trưởng, sản phẩm đào tạo nào tốt hơn? Là người tuyển dụng, bộ trưởng sẽ chọn sản phẩm nào trong 2 loại hình trên?".

Trả lời cho nhóm vấn đề này, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho hay, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực còn thấp so với nhu cầu, chưa đáp ứng được mong mỏi của nhân dân và đánh giá chung là vẫn còn bất cập, khiếm khuyết. Bộ đang phối hợp với Ban tuyên giáo Trung ương thành lập ban nghiên cứu đổi mới toàn diện giáo dục đào tạo. Sắp tới, Trung ương sẽ thảo luận về vấn đề này và sẽ ra nghị quyết.

"Bản thân tại chức không có lỗi, nhiều nhà quản lý, lãnh đạo đi lên từ bậc học này. Chất lượng từ xa, tại chức yếu là do quản lý, tác động tiêu cực chạy theo bằng cấp. Bộ sẽ xem xét thận trọng và có giải pháp chấn chỉnh, quản lý để đảm bảo chất lượng", người đứng đầu ngành giáo dục chia sẻ.

Theo ông Luận, đến thời điểm này các trường được thành lập mới đều nằm trong quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt. Theo quy hoạch, số lượng trường chưa đủ "nhưng thừa các trường chất lượng chưa cao và thiếu trường chất lượng cao". "Bộ sẽ xem xét, tính toán bổ sung quy hoạch cho phù hợp, đồng thời chấn chỉnh để các trường không đảm bảo sẽ phải dừng tuyển sinh hoặc đóng cửa".

Dù khẳng định quan điểm của bộ là không phân biệt giữa công lập và ngoài công lập, giữa hệ tập trung và tại chức, nhưng Bộ trưởng Luận cũng thừa nhận việc một số tỉnh từ chối tuyển sinh viên ngoài công lập "là tiếng chuông cảnh báo đối với những nhà làm giáo dục để xem lại chất lượng trường ngoài công lập".

Trong số gần 40 chất vấn dành cho Bộ trưởng Phạm Vũ Luận, nhiều ý kiến đã đề nghị làm rõ chất lượng giáo dục phổ thông cũng như chính sách cho bậc mầm non.

Trước thực trạng tỷ lệ tốt nghiệp THPT rất cao, sau 4 năm tăng từ 66% lên 99%, nhiều trường đỗ 100%, trong khi chất lượng môn Lịch sử quá thấp, đại biểu Trần Minh Diệu lo lắng: "Nguyên nhân do thi cử, kiểm định chưa được nói đến. Nhiều ý kiến cho rằng đề thi và đáp án có vấn đề. Xin Bộ trưởng cho biết ý kiến?".

Ông Luận thừa nhận: "Bản thân chúng tôi cũng đặt câu hỏi. Trong tổng kết của ngành, Thủ tướng cũng đề nghị kiểm tra, thanh tra xem có gì bất thường. Chúng tôi đã yêu cầu các địa phương kiểm tra, kết quả thi tốt nghiệp năm 2011 về cơ bản là phù hợp với kết quả bài thi, quá trình dạy học nghiêm túc hơn những năm trước".

Cũng theo Bộ trưởng, sau khi nhận được thông tin từ báo chí về môn Lịch sử, Bộ cũng tiến hành kiểm tra nhưng "về cơ bản đề thi không có gì". Vừa rồi, ngành đã phải thay đổi cách học, giảm dần việc nhớ sự kiện, đẩy mạnh ý thức của học sinh thông qua môn này nhưng có thể học sinh chưa quen.

Phần trả lời của ông Luận bị Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cắt ngang và yêu cầu "đi thẳng vào vấn đề". Chất lượng học Lịch sử thấp thì phải có nguyên nhân. Bộ trưởng phải khẳng định thì mới đổi mới căn bản được", vị chủ tọa nói.

Sau khi bị "nhắc nhở", Bộ trưởng Phạm Vũ Luận khẳng định: "Chấm thi tốt nghiệp phản ánh đúng chất lượng. Hầu như các trường tốt nghiệp 100% là trường điểm, trường tốt, chất lượng. Kiểm tra các trường có tỷ lệ thi tốt nghiệp tăng đột biến, cũng không có vấn đề gì. Và đây là kết quả của việc đầu tư nhiều, kiên cố hóa trường học...

Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Thăng. Ảnh: Hoàng Hà.

Chưa hài lòng với câu trả lời, đại biểu Trần Minh Diệu tiếp tục chất vấn: "Bộ Giáo dục cần nhìn thẳng vào thực tế nhiều trung tâm bổ túc văn hóa tốt nghiệp 100%. Thêm nữa, học sinh không đến nỗi học kém Lịch sử nhưng thi tốt nghiệp thì điểm thấp. "Đề thi và đáp án có vấn đề, đáp án không khớp với đề ra. Nếu có tình trạng này thì đề nghị Bộ trưởng xử lý ban ra đề".

Ghi nhận lưu ý của đại biểu Diệu, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho hay sẽ xử lý việc đại biểu phản ánh.

Trước chất vấn của nhiều đại biểu về chính sách đối với giáo dục mầm non, Bộ trưởng Luận thừa nhận "thiếu sót do nhận thức về vị trí của bậc học mầm non chưa đầy đủ và chính sách cho giáo viên mầm non còn nhiều vấn đề". Bộ sẽ hỗ trợ cho giáo viên mầm non tư thục và chuyển dần các trường tư thục thành công lập.

Đánh giá về phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, các ý kiến đưa ra thẳng thắn, phong phú thể hiện sự quan tâm của đại biểu. Giáo dục đào tạo trong những năm vừa qua có chuyển biến từ số lượng tới chất lượng. Quy mô bậc mầm non tăng thêm, tỷ lệ thi đạt kết quả cao hơn, chất lượng giáo dục đào tạo đã được chú ý, nhu cầu giáo dục của người dân có chuyển biến.

"Tuy nhiên, tại hội trường này, lại một lần nữa, Quốc hội, Bộ trưởng và Phó thủ tướng lại thừa nhận rằng giáo dục chưa đáp ứng nhu cầu của đất nước, giáo dục nhân lực còn là điểm nghẽn của phát triển đất nước. So với các nước trong khu vực, giáo dục của chúng ta còn ở mức thấp. Chúng ta phải tiếp tục làm thêm chiến lược, phải nghiên cứu căn bản hơn về tiếp tục đổi mới căn bản về giáo dục và đào tạo. Có làm vậy giáo dục và đào tạo mới trở thành quốc sách", ông Hùng nói.

Theo Chủ tịch Quốc hội, nguyên nhân của tình trạng yếu kém chất lượng là trách nhiệm quản lý nhà nước nói chung, từ Chính phủ cho tới chính quyền các cấp.

Hỗ trợ Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho hay, đổi mới giáo dục là vấn đề cấp bách và được nhiều nước đặt ra trong vòng 10 năm trở lại đây.

Ở Việt Nam, một thời gian dài hệ thống giáo dục đại học đào tạo theo khả năng, chưa có chuẩn đào tạo. Vừa qua, Bộ yêu cầu các trường phải công bố chuẩn đầu ra nhưng hiện còn hơn 40% các trường chưa thực hiện.

"Muốn nâng cao chất lượng, phải nâng cao chuẩn đầu vào, đảm bảo diện tích theo đầu sinh viên bởi nhiều trường diện tích đầu sinh viên chưa đến 1m2. Đa số giáo viên phổ thông đạt chuẩn nhưng giáo viên đại học thì chưa đạt", vị cựu Bộ trưởng Giáo dục nhấn mạnh.

Theo Phó thủ tướng, quản lý chính là khâu đột phá của hệ thống giáo dục. Bên cạnh đó, phải hoàn chỉnh lại quy hoạch giáo dục đại học, phân cấp quản lý, hoàn chỉnh quy chế, đẩy mạnh tự chủ của các trường. Nâng cao chất lượng đội ngũ hiệu trưởng của hơn 3 vạn trường phố thông và hơn 400 trường ĐH, CĐ.

"Cần có chính sách hợp lý đối với đầu tư cho giáo dục. Phổ cập tiểu học phải mất 25 năm, phổ cập THCS mất 10 năm và phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi, phải làm mất 5 năm. Năm 2000, cứ 100 em tốt nghiệp THPT có 16 em được vào đại học nhưng vừa qua cứ 100 em tốt nghiệp có 55 em vào đại học", ông chia sẻ.

Phó thủ tướng cho biết , tháng 7 vừa qua, Chính phủ đã ký quyết định quy hoạch nhân lực cho cả nước. Trong 10 năm qua, tỷ lệ người được đào tạo nghề nghiệp được nâng từ 16% lên 40%.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
"Chất lượng giáo dục đại học còn yếu kém"
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO