Vì sao nhân dân tệ mất giá?

Tại sao Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (TQ) đang làm suy yếu đồng tiền của mình?

Đọc E-paper

Đồng nhân dân tệ (NDT) từ lâu đã gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt là các chỉ trích liên quan tới việc đồng tiền in hình Mao này bị giao dịch dưới giá trị để mang lợi cho xuất khẩu TQ. Gần đây, NDT giảm giá so với USD, xuống mức thấp nhất trong 6 tháng qua và tiếp tục xu hướng giảm.

Đây là dấu hiệu cho thấy TQ đang cố gắng điều chỉnh chính sách tỷ giá hối đoái để chuẩn bị cho việc mở rộng hơn nữa phạm vi thả nổi tỷ giá NNT nhằm quốc tế hóa đồng tiền này. Tại một cuộc họp kết thúc vào trung tuần tháng 2, đại diện Ngân hàng Trung ương TQ cho biết đã quyết định làm suy yếu đồng tệ. Trong vài ngày, NDT mất khoảng 1% giá trị và vào ngày 26/2, các nhà điều hành ngoại hối TQ cho biết đang cải cách tỷ giá hối đoái theo hướng "hai chiều biến động... sẽ trở thành tiêu chuẩn".

Trong nhiều năm qua, các biến động tiền tệ tại TQ dường như chỉ diễn ra "một chiều". TQ được hưởng thặng dư tài khoản vãng lai khá lớn và vẫn thu hút mạnh đầu tư nước ngoài. Trong quý cuối cùng của năm 2013, khoảng 22 tỷ USD "tiền nóng" chảy vào TQ. Phần lớn trong số này là các khoản đầu cơ: các nhà đầu cơ đã vay với giá rẻ bằng USD, sau đó cho vay lại bằng NDT để hưởng lợi kép bằng lãi suất và đà tăng giá của đồng tiền TQ. Xu hướng này gây áp lực lên NDT.

Mặc dù Ngân hàng Trung ương mua mạnh ngoại hối, NDT vẫn tăng so với đồng USD ngay cả khi đồng tiền của các thị trường mới nổi khác giảm mạnh (xem biểu đồ). Kể từ khi TQ định giá lại NNT vào năm 2005 dưới áp lực từ phía Mỹ, đồng tiền Mao đã tăng tổng cộng 33% so với USD, thu hút dòng tiền nóng đổ vào thị trường TQ, dẫn đến tình trạng dư thừa tiền mặt ở thị trường sôi động nhất thế giới. Vì thế, các nhà phân tích cho rằng Ngân hàng Trung ương TQ can thiệp để NNT mất giá trong thời gian gần đây nhằm ngăn chặn nguồn vốn đầu cơ chảy vào.

Tuy nhiên, các cơ quan chức năng của TQ phủ nhận việc can thiệp vào đồng NDT. Mặc dù vậy, sự can thiệp đã để lại dấu vết trên tất cả các thị trường tiền tệ. Đó là việc mua vào USD để làm suy yếu đồng tệ, đưa thêm NDT vào lưu thông. Ngân hàng Trung ương rút một phần nhỏ của số tiền này thêm bằng cách bán chứng khoán cho các ngân hàng. Nhưng các ngân hàng vẫn còn NDT và cố gắng cho vay liên thông. Các hoạt động này làm giảm lãi suất liên ngân hàng, bất chấp việc Ngân hàng trung ương rút tiền.

Nhà kinh tế cấp cao Dariusz Kowalczyk của Ngân hàng Agricole Credit & Investment cho rằng, Ngân hàng Trung ương TQ sẽ chấp nhận NNT suy yếu hơn nữa khi do nhu cầu trong nước yếu, cần thiết phải đẩy mạnh xuất khẩu và nhu cầu bên ngoài. Dự báo các ngân hàng trung ương cũng đã quyết định mở rộng biên độ giao dịch đồng NDT vào cuối năm nay. Bởi vì, đồng NDT linh hoạt hơn sẽ giúp TQ thiết lập chính sách tiền tệ linh hoạt hơn.

Đặc biệt, khi Ngân hàng Trung ương TQ đang mở đường cho nhân dân tệ thả nổi tự do hơn nữa để mở rộng giao dịch NNT trên toàn cầu. Ngân hàng Trung ương TQ có thể quyết định mở rộng phạm vi dao động tỷ giá NNT trong cuộc họp quốc hội vào tháng 3/2014, trước khi một loạt sự kiện lớn diễn ra vào tháng 4/2014 như: Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ đến thăm châu Á, hội nghị mùa xuân của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Ngân hàng Trung ương TQ đầu mở rộng phạm vi dao động của tỷ giá NNT từ 0,5% lên 1% cách đây 2 năm. Do đó, các nhà phân tích dự báo Chính phủ TQ sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi dao động của tỷ giá NNT lên 1,5% hoặc 2%.