Ông Putin đã nói những gì về tình hình Ukraine?

Cuộc khủng hoảng tại Ukraine đã phần nào hạ nhiệt sau buổi họp báo của Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moskva hôm 4/3, trong đó lần đầu tiên người đứng đầu điện Kremlin phát biểu công khai quan điểm chính thức của nước Nga về tình hình tại quốc gia láng giềng.

Một người dân Kiev theo dõi bài phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin qua truyền hình - Nguồn: AP

Bài phát biểu của ông Putin cũng đã tạo ra những dư luận trái chiều, nhất là khi một số cơ quan truyền thông phương Tây trích dẫn không đầy đủ những phát ngôn của nhà lãnh đạo Nga, tạo nên những góc nhìn phiến diện về vai trò của Nga trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine.

Dưới đây là tổng hợp những phát biểu của ông Putin trong bài buổi họp báo này, dịch từ nguyên văn tiếng Nga.

Cuộc chính biến tại Kiev là "đảo chính" và "vi hiến"

Ông Putin cho rằng, những gì đã xảy ra ở Kiev và tại Ukraina nói chung “đó là một cuộc đảo chính và vũ trang cướp chính quyền một cách vi hiến. Điều này không ai tranh cãi.”

Nhắc lại bản thỏa thuận mang tính bước ngoặt ngày 21/2, ông Putin bình luận, “Yanukovych thực tế đã giao nộp quyền lực của mình,” và “không còn cơ hội được bầu lại lần nữa.”

Tuy nhiên, ông Putin lên án phe đối lập và cả các đại diện phương Tây chứng kiến bản thỏa thuận này đã bội tín và điều này “đã làm chao đảo vùng miền đông và đông nam Ukraine.”

Về căn nguyên sâu xa của tình hình khủng hoảng tại Ukraine

Nói về nguyên do, về việc vì sao tất cả tình trạng này đã xảy ra tại Ukraine, nói chung, ông Putin cho rằng, “trạng thái cách mạng này đã hình thành từ lâu, từ những ngày đầu tiên của nền độc lập Ukraine. Người công dân Ukraine bình thường, lão nông Ukraine bình thường, thảy đều khốn khổ, từ thời Nikolai Khát máu, cho đến thời Kravchuk, thời Kuchma, thời Yushenko, lẫn thời Yanukovych. Chẳng có gì khá hơn hoặc gần như không có gì thay đổi.”

Về thực trạng xã hội Ukraine, ông Putin nhận xét: “Tham nhũng đạt tới mức độ mà chúng ta đây, ở Nga, có nằm mơ cũng không tưởng tượng nổi,” và “ở Ukraina nó còn gay gắt hơn, tồi tệ hơn, gấp hàng trăm hàng nghìn lần.”

“Ít nhất tôi cũng hiểu những người biểu tình ở quảng trường Maidan, những người cho đến bây giờ vẫn đòi hỏi không phải là việc sửa chữa nào đó mặt tiền của chính quyền, mà đòi hỏi những thay đổi căn bản. Tại sao họ lại đòi hỏi? Bởi vì họ đã quen với việc bọn lừa đảo này có thay đi thì cũng chỉ được thay bằng bọn lừa đảo và gian xảo khác,” – ông Putin nói.

“Ở Dnepropetrovsk người ta đưa ngài Kolomoisky vào chính quyền giữ chức tỉnh trưởng. Nhưng đó là một kẻ lừa đảo chính hiệu. Hai hay ba năm trước đây hắn thậm chí còn lừa nhà tài phiệt Abramovich của chúng ta một vố. Hai bên ký kết hợp đồng, một mối làm ăn nào đó bên đấy. Abramovich chuyển cho hắn vài tỷ đô-la, còn gã kia thì không thực hiện hợp đồng, lấy tiền đút túi. Khi tôi hỏi Abramovich: “Nghe này, Ông làm thế làm gì?” Ông ta nói: “Đến tôi còn chả nghĩ lại có thể như vậy”. Tôi không biết chuyện đó kết thúc ra sao, ông ấy có đòi được tiền về không, gã kia có hoàn thành nốt việc làm ăn hay không, tôi không biết. Nhưng đâu đó hai – ba năm trước đúng là có chuyện xảy ra như vậy. Thế mà giờ họ đưa cái gã gian giảo ấy lên làm tỉnh trưởng, đưa về Dnepropetrovsk. Tất nhiên dân chúng không hài lòng. Người ta trước đã không hài lòng, và rồi vẫn sẽ không hài lòng một khi những người tự xưng là chính quyền hợp pháp còn hành động theo kiểu như vậy,” - ông Putin minh họa cho nhận định của mình.

Lối thoát cho cuộc khủng hoảng

Theo ông Putin, điều chính yếu là dứt khoát phải trao cho người dân quyền được quyết định số phận của mình, số phận gia đình mình, số phận vùng miền của mình và tham gia trên cơ sở bình quyền, đây chính là điều tôi muốn nhấn mạnh: bất kể con người ta sinh sống ở nơi đâu, ở bất kỳ vùng miền nào của đất nước, thì anh ta trên cơ sở bình quyền phải được tham gia vào việc quyết định số phận đất nước mình.

Về tính chính danh của chính quyền hiện nay ở Kiev

Ông Putin nói: “Chính quyền hiện nay có phải là chính quyền hợp pháp hay không? Nghị viện – một số bỏ phiếu thuận, tất cả số còn lại thì bỏ phiếu chống, và hoàn toàn không thể nói tổng thống tạm quyền hiện nay là hợp pháp, ở đây đúng ra không có sự hợp pháp nào hết.”

“Giờ nói đến việc hỗ trợ tài chính cho Crimea”

“Tất nhiên chúng ta sẽ làm điều đó. Giúp bao nhiêu, khi nào giúp, từ nguồn nào thì tôi không thể nói được, việc này do Chính phủ lo. Bằng cách liên kết các địa phương biên giới sát với Crimea, có thể, bằng cách hỗ trợ bổ sung cho các địa phương của Liên bang Nga để những địa phương này hỗ trợ dân chúng Crimea. Điều đó dĩ nhiên chúng ta sẽ làm,” – ông Putin nói.

Về việc đưa quân, việc sử dụng quân đội ở Ukraine

Ông Putin cho rằng, “hiện nay không cần thiết làm như vậy. Song khả năng làm như vậy thì có.”

Nhà lãnh đạo Nga một lần nữa bác bỏ sự liên quan của cuộc tập trận rầm rộ vừa qua với các sự kiện tại Ukraine.

Ông Putin tuyên bố sẽ sử dụng quân đội khi gặp “trường hợp vạn bất đắc dĩ”

Đó là, về sự hợp pháp - lời thỉnh cầu trực tiếp của tổng thống Yanukovych về việc sử dụng các Lực lượng vũ trang để bảo vệ tính mạng, tự do và sức khỏe cho các công dân Ukraine.

Nhưng điều làm nhà lãnh đạo Nga quan ngại hơn cả là “ sự lộng hành của bọn phát xít mới, dân tộc chủ nghĩa, bài Do Thái, tình trạng hiện giờ vẫn đang diễn ra ở một số vùng Ukraine, trong đó có cả Kiev.”

Do đó, Moskva, theo lời ông Putin, “sẽ bảo lưu quyền sử dụng tất cả những phương tiện sẵn có để bảo vệ các công dân” dù cho “đó là biện pháp vạn bức đắc dĩ.”

Trong hoàn cảnh như vậy, ông Putin vẫn coi Ukraina không chỉ là láng giềng gần gũi, mà thật sự là nước cộng hòa láng giềng anh em.” Lực lượng vũ trang của hai nước – đó là đồng chí đồng đội, là những người bạn, cá nhân nhiều người trong số họ quen biết với nhau.

Người biểu tình ủng hộ Nga ở Donestk - Nguồn: AP

“Tôi tin chắc rằng các quân nhân Ukraine và các quân nhân Nga sẽ không ở hai bờ khác nhau của chiến lũy, mà sẽ cùng chung một chiến hào,” – ông Putin khẳng định.

Việc sử dụng lực lượng vũ trang ở Crimea, theo ông Putin, là để “phong tỏa các đơn vị vũ trang, các đơn vị quân đội và vận động họ nên tuân theo yêu cầu và ý nguyện của nhân dân sống ở vùng lãnh thổ này.”

“Duy nhất có một việc cần thiết và chúng ta đã làm, đó là tăng cường bảo vệ các hạng mục quân sự của chúng ta, bởi vì những nơi đó thường xuyên nhận được những lời đe dọa, hơn nữa chúng ta thấy đã có binh sỹ thuộc các tổ chức dân tộc chủ nghĩa đang kéo đến Crưm. Chúng ta đã làm việc này, làm một cách đúng đắn và kịp thời. Chính vì vậy nên tôi cho rằng ở miền đông Ukraina chúng ta sẽ không phải làm việc gì đó tương tự (như sử dụng quân đội),” – ông Putin nói.

Đành phải nhắc lại hành động của Mỹ ở Afghanistan, Iraq, Libya

Trả lời câu hỏi về phản ứng của các nước phương Tây về hành động của Nga, ông chủ Điện Kremlin nói: “Bọn họ thường buộc tội chúng tôi rằng hành động của chúng tôi không hợp pháp, còn khi tôi đưa ra câu hỏi”: “Vậy các vị cho rằng mọi việc của các vị hợp pháp cả hay sao?” – họ nói: “Đúng thế”. Đành phải nhắc lại những hành động của Mỹ tại Afganistan, ở Iraq, ở Libya, nơi họ hành động hoặc là không có bất cứ sự cho phép nào của Hội đồng Bảo an LHQ, hoặc là xuyên tạc nội dung những nghị quyết này, như trường hợp ở Libya. Ở đó, như các vị đều biết, nghị quyết chỉ ghi khả năng đóng không phận đối với máy bay của quân chính phủ, vậy mà tất cả đã kết thúc bằng việc ném bom và sự tham gia của lực lượng đặc nhiệm vào chiến dịch trên bộ.”

Về phía mình, ông Puin nhấn mạnh, Nga, nếu như chúng ta thậm chí phải áp dụng giải pháp quân sự là sử dụng lực lượng vũ trang, thì giải pháp đó sẽ là hợp pháp, hoàn toàn phù hợp với các tiêu chuẩn chung của luật pháp quốc tế...”

Về cấm vận

Ông Putin cho rằng, “người phải suy nghĩ về hậu quả của việc cấm vận này trước hết chính là những ai đang chuẩn bị tiến hành điều đó.” Ông Putin nhấn mạnh, “mọi lời đe dọa nhằm vào Nga – đều bị coi là phản tác dụng và có hại.”

Về đe dọa tẩy chay Thượng đỉnh G-8 ở Sochi vào mùa hè tới

Ông Putin phản ứng gay gắt: “Những chuyện liên quan đến nhóm G8 thì tôi không biết. Chúng ta đang chuẩn bị cho hội nghị G8, sẵn sàng đón tiếp các đồng nghiệp sang dự. Còn nếu như họ không muốn đến – thì thôi.”

Không xem xét sáp nhập Crimea vào Nga

Trả lời câu hỏi về tương lai của Crimea sẽ như thế nào, có xem xét khả năng kết nạp vùng đất này vào Nga không, ông Putin nói: “Không, vấn đề đó không được xem xét. Nói chung tôi cho rằng chỉ có các công dân sinh sống ở vùng lãnh thổ này hay vùng lãnh thổ khác, trong điều kiện tự do thể hiện ý nguyện, trong điều kiện an toàn, mới có thể và cần phải xác định tương lai cho mình.”

Và nhà lãnh đạo Nga cũng không quên nhắc lại những sự kiện đã diễn ra ở Nam Tư, đặc biệt là ở Kosovo nhiều năm trước.