Cuộc chiến bảo hộ thương mại đang tạm lắng

LAM HỒNG| 03/07/2014 08:24

Rào cản thương mại từ các nước trong nhóm G20 đang xuống thấp tới mức nhiều nhà kinh tế cho rằng "cuộc chiến bảo hộ thương mại" đã hạ nhiệt.

Cuộc chiến bảo hộ thương mại đang tạm lắng

Rào cản thương mại từ các nước trong nhóm G20 đang xuống thấp tới mức nhiều nhà kinh tế cho rằng "cuộc chiến bảo hộ thương mại" đã hạ nhiệt. Tuy nhiên, có thể nhiều biện pháp bảo hộ mới sẽ được dựng lên khi khủng hoảng kinh tế vẫn chưa kết thúc.

Đọc E-paper

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), có bằng chứng cho thấy chủ nghĩa bảo hộ theo sau cuộc khủng hoảng đã lên đến đỉnh và đang đi xuống. Nhưng họ cũng cảnh báo rằng các nhà sản xuất từ Trung Quốc và các nền kinh tế mới nổi khác đã bị ảnh hưởng bởi một số biện pháp bảo hộ không cân xứng. Cụ thể, 6,4% hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc là đối tượng của các biện pháp chống bán phá giá và các rào cản thương mại khác do các nước G20 thiết lập vào cuối năm 2013, cao hơn 5 lần so với con số 1,2% hàng hóa xuất khẩu từ Mỹ.

Chad Bown, chuyên gia kinh tế của WB, cho biết, đây là xu hướng thường thấy khi các nước xuất khẩu mới thường là mục tiêu của cuộc điều tra chống bán phá giá và các rào cản thương mại khác. Trong những năm 1980, Mỹ và châu Âu đã áp đặt hàng loạt rào cản lên các sản phẩm của Nhật Bản và Hàn Quốc.

Tuy nhiên, WB cũng chỉ ra vai trò ngày càng tăng của mối thương mại "Nam-Nam" trong nền kinh tế toàn cầu và sự cạnh tranh giữa các nền kinh tế mới nổi. "Rất nhiều rào cản thương mại đều đến từ thương mại Nam-Nam. Rất nhiều các rào cản thương mại được một nền kinh tế mới nổi áp đặt lên một nền kinh tế mới nổi khác", ông Bown nói.

Trước đó, một số nhà kinh tế lo ngại khủng hoảng năm 2008 sẽ tạo nên một làn sóng mới của chủ nghĩa bảo hộ, có thể làm tình hình trầm trọng hơn như đã từng diễn ra trong cuộc Đại suy thoái những năm 1930. Hội nhập kinh tế toàn cầu dường như chững lại, ít nhất trong thời điểm này, khiến nhiều nhà kinh tế và chuyên gia thương mại bắt đầu nói về một kỷ nguyên mới của "đảo ngược toàn cầu hoá” (deglobalization) - nhiều nền kinh tế co cụm và hướng nội.

WB cảnh báo về chủ nghĩa bảo hộ "lên ngôi" trong bối cảnh vi phạm sở hữu trí tuệ và các rào cản thương mại mới đang gia tăng. Vì thế, các đàm phán thương mại tự do toàn cầu như Doha, TPP... bị ngưng trệ, thay vào đó là hàng loạt thỏa thuận song phương.

Nhưng các dữ liệu mới của WB cho thấy rằng, lo ngại này đã không xảy ra. Kinh tế thế giới đang bước vào một giai đoạn quan trọng khi nhiều biện pháp chống bán phá giá tạm thời và các rào cản thương mại khác được áp đặt vào năm 2009 sẽ hết hạn. Trên toàn cầu, các vụ khiếu nại chống bán phá giá của các nghiệp đoàn và các công ty cũng như các chính phủ cũng đã giảm trong năm 2013.

Rào cản đối với hàng nhập khẩu trong các nền kinh tế lớn đang bắt đầu rút đi, thậm chí nhiều nhà kinh tế đã nhận định rằng "các nước giàu đã ngừng cuộc chiến thương mại" khi nhận ra bảo hộ hay các rào cản thương mại tạm thời không có tác dụng đối với tổng thể nền kinh tế. Dữ liệu cho thấy các vụ kiện chống bán phá giá từ nhóm G20 xuống đến mức thấp nhất kể từ năm 1997 đến nay.

Theo WB, Ấn Độ là nền kinh tế có nhiều rào cản thương mại tạm thời nhất trong năm 2013, bao phủ gần 6,6% hàng hóa nhập khẩu, tiếp theo là Hoa Kỳ (6,4%) và Peru (5,7%). Mỹ đã loại bỏ một số rào cản nhập khẩu kể từ năm 2012, bao gồm cả thuế cá hồi từ Na Uy, thép tấm từ Ý và Nhật Bản, mật ong từ Argentina và nước cam từ Brazil.

Các nước có thị phần xuất khẩu bị ảnh hưởng nhất bởi rào cản thương mại tạm thời là Latvia, phần lớn là do thuế chống phá giá của Mỹ đối với thép cây bê tông cốt thép, tiếp theo là Trung Quốc và Ukraine.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế WB cũng cảnh báo rằng nền kinh tế thế giới đang bước vào một giai đoạn quan trọng khi nhiều biện pháp chống bán phá giá tạm thời sẽ hết hạn nhưng có thể có nhiều biện pháp bảo hộ mới sẽ được dựng lên khi khủng hoảng kinh tế vẫn chưa kết thúc. 

>Cuộc chiến bảo hộ thương mại: Ngòi nổ đã chem.
>Mỹ - Châu Á: Bảo hộ thương mại - Rủi ro chính trị và xu hướng đồng USD

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Cuộc chiến bảo hộ thương mại đang tạm lắng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO