Thị trường chứng khoán: Nhiều tín hiệu cảnh báo

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã có màn "trình diễn" ấn tượng trong hơn nửa đầu năm nay, với VN-Index tăng đến 17%, vượt trội hơn nhiều thị trường trên thế giới. Dòng tiền của nhà đầu tư nước ngoài đổ vào cũng ở mức kỷ lục. Tuy nhiên ngày càng có những tín hiệu cảnh báo xuất hiện trên thị trường trong thời gian gần đây.  

Đọc E-paper

Cổ đông nội bộ lại thoái vốn

Mặc dù khối ngoại vẫn mua ròng với tổng giá trị 9.192 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm nay, là mức cao nhất trong 10 năm qua, nhưng đáng lưu ý là gần đây, hàng loạt quỹ ngoại và các cổ đông chiến lược nước ngoài liên tục thoái vốn khỏi các doanh nghiệp (DN) đang niêm yết trên sàn, trong đó có những cổ đông đã gắn bó với DN gần chục năm qua.

Cụ thể, các thương vụ thoái vốn của các quỹ đầu tư nước ngoài tại các công ty đầu ngành và vẫn đang hoạt động hiệu quả, như Công ty CP Đầu tư Thế giới di động (MWG), Công ty CP Vàng Bạc - Đá quý Phú Nhuận (PNJ), Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn (SSI).

Trong khi đó, lợi dụng thị trường chứng khoán đang tăng trưởng tốt, các DN cũng đua nhau lên sàn, niêm yết cổ phiếu để gia tăng mức vốn hóa thị trường. Với hàng trăm triệu cổ phiếu liên tiếp chào sàn đòi hỏi một lượng tiền lớn phải đổ vào thị trường để có thể hấp thụ hết, hoặc dòng tiền sẽ rời khỏi những cổ phiếu kém hấp dẫn để "đón chào" những DN tốt.

Bên cạnh đó là hàng loạt kế hoạch phát hành thêm để tăng vốn của các DN hiện đang niêm yết. Ngược lại, các cổ đông nội bộ, người thân của các lãnh đạo DN lại đăng ký bán ra khi cổ phiếu đang ở vùng giá cao. Rõ ràng với lượng cung của thị trường ngày càng tăng, nếu sức cầu không đủ nguồn lực để "tiêu hóa" thì áp lực giảm giá lên thị trường là điều tất yếu, không sớm thì muộn.

Đà tăng chững lại

Thanh khoản thị trường tăng mạnh với giá trị giao dịch cổ phiếu bình quân trong nửa đầu năm nay đạt mức 3.862 tỷ đồng/phiên, tăng mạnh hơn 30% so với cùng kỳ 2016 và đây cũng là mức thanh khoản cao nhất kể từ năm 2010 đến nay.

Đáng lưu ý là giá trị giao dịch trong hơn hai tháng gần đây gia tăng đột biến, với tháng 6 bình quân hơn 180,3 triệu cổ phiếu/phiên và nửa đầu tháng 7 là gần 199 triệu cổ phiếu/phiên, chỉ thấp hơn mức kỷ lục gần 209 triệu cổ phiếu/phiên hồi tháng 5.

>>Thoái vốn Nhà nước: Tiền từ đầu tư không phải để chi tiêu

Tuy nhiên, đà tăng đã chững lại khi gần một tháng qua, chỉ số VN-Index chỉ loanh quanh vùng giá cao 770 - 780, trong đó ngày càng nhiều phiên xuất hiện hiện tượng "xanh vỏ đỏ lòng", mặc dù các tin tốt được bơm ra liên tục như Nghị quyết Xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng được Quốc hội thông qua ngày 21/6 vừa rồi, GDP quý II cải thiện đáng kể với mức tăng trưởng đến 6,17%, chỉ số giá tiêu dùng tháng 6 tiếp tục giảm 0,17% so tháng trước và đánh dấu tháng thứ 5 liên tiếp "hạ nhiệt", thị trường chứng khoán phái sinh dự kiến mở của trong quý III - 2017 và Ngân hàng Nhà nước vừa nới lỏng thêm chính sách tiền tệ khi giảm một loạt lãi suất điều hành chủ chốt.

Dù vây, trên phương tiện truyền thông vẫn xuất hiện dày đặc các dự báo của chuyên gia mà đa số đều tin rằng về dài hạn thị trường vẫn có thể tiếp tục chinh phục các mốc cao mới, bất chấp những rủi ro trong ngắn hạn đã xuất hiện. Bên cạnh đó cũng có một số công ty chứng khoán cho rằng thị trường có thể sẽ tạo đỉnh trong quý III và tích lũy trong quý IV rồi sau đó tiếp tục đi lên.

Sự suy yếu của các cổ phiếu dẫn đầu nói chung và của ngành ngân hàng nói riêng cũng là hiện tượng cần lưu ý. Dòng cổ phiếu đầu cơ penny sau khi đã tăng nóng, hiện đang ở quanh vùng đỉnh với khối lượng rất lớn, trong đó nhiều cổ phiếu của các DN thua lỗ đã tăng mạnh thời gian qua mà không có nguyên nhân rõ ràng. Và đây chính là rủi ro lớn nhất, vì thông thường, các đội lái thường lợi dụng giai đoạn thị trường tăng trưởng mạnh để đẩy giá cổ phiếu của DN đang thua lỗ nhằm thoát hàng.

Margin toàn thị trường đang ở mức cao cũng là một cảnh báo rủi ro cần lưu ý. Theo bộ phận phân tích của SSI, tình trạng margin đang ở mức cao nên thị trường có thể xuất hiện nhịp điều chỉnh mạnh trong quý III - 2017. Trong khi đó, định giá thị trường hiện tại không còn quá hấp dẫn như thời gian trước. Theo thống kê của Công ty Chứng khoán VNDirect thì P/E của VN30 đã tăng lên khoảng 16,14 lần, xấp xỉ định giá của một số thị trường chứng trong khu vực, như Thái Lan là 16,06 lần và Malaysia là 16,72 lần.

Những dấu hiệu trên là rất đáng chú ý, cảnh báo việc thị trường có thể điều chỉnh giảm khi đã chạm ngưỡng kháng cự 780 - 800 điểm. Với mạch tăng trưởng đã duy trì hơn 6 tháng qua thì rõ ràng sự điều chỉnh là điều tất yếu. Tuy nhiên sau đó thị trường có hồi phục trở lại hay không còn phụ thuộc vào diễn biến của nền kinh tế vĩ mô và hiệu quả của các chính sách điều hành khi đó, chứ không đơn giản chỉ theo nguyên lý điều chỉnh giảm rồi sẽ tăng lại như những dự báo phổ biến gần đây.

>>Cổ phiếu dầu khí: Khó khởi sắc