Sóng ngầm tỷ giá

Tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước niêm yết trong tháng 10 chỉ tăng vỏn vẹn 1 đồng so với tháng trước, thậm chí 4 ngày đầu tiên của tháng 11 còn giảm thêm 9 đồng, dẫn đến so với đầu năm chỉ còn tăng 303 đồng, tương đương với mức tăng 1,37%. Diễn biến tương tự cũng diễn ra ở tỷ giá bán ra của Sàn Giao dịch Ngân hàng Nhà nước khi liên tiếp được điều chỉnh giảm, trong khi tỷ giá mua vào tiếp tục ổn định ở 22.710đ/USD sau khi giảm trong 3 ngày liên tiếp, từ 10/10.

Trong khi đó, tỷ giá mua bán tại các ngân hàng vẫn khá ổn định, dù có những thời điểm tăng nhất thời nhưng sau đó đã giảm trở lại. Như tại Vietcombank - ngân hàng có nguồn vốn ngoại tệ gần như lớn nhất trên thị trường thì tỷ giá mua vào và bán ra vẫn quanh mốc 22.680đ/USD và 22.750đ/USD, tuy nhiên tại các ngân hàng quy mô nhỏ hơn gần đây cũng có động thái tăng giá mua.

Ngược lại, diễn biến trên thị trường tự do là rất đáng chú ý, khi USD tăng khá nhanh trong những ngày cuối tháng 10. Cụ thể, tỷ giá USD/VND đã tăng thêm 70 đồng ở cả chiều mua vào lẫn bán ra, riêng ngày 31, giá mua vào tăng 30 đồng và bán ra tăng 20 đồng. Nếu xem xét đến việc đồng bạc xanh có xu hướng mất giá trên thị trường tự do suốt 9 tháng của năm thì diễn biến tăng lại trong tháng 10 là rất đáng lưu ý.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu 10 tháng qua đạt 173,7 tỷ USD, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm trước, trong khi kim ngạch nhập khẩu dù tăng 22% nhưng xét theo giá trị tuyệt đối lại thấp hơn khi chỉ đạt 172,5 tỷ USD. Tháng 10 cũng tiếp tục chứng kiến xuất siêu trở lại với 900 triệu USD, tiếp nối diễn biến xuất siêu 1,1 tỷ USD trong tháng 9. Như vậy, sau 8 tháng liên tiếp nhập siêu thì với diễn biến đảo chiều trong 2 tháng gần đây đã giúp nền kinh tế đạt con số xuất siêu 1,23 tỷ USD.

>>Tỷ giá tiền đồng nhìn từ chiếc bánh kẹp Big Mac

Dù vậy, ngày 23/10 vừa qua, Liên minh Châu Âu (EU) đã chính thức "rút thẻ vàng" đối với hải sản Việt Nam với lý do những nỗ lực của Việt Nam chưa đủ để chống khai thác bất hợp pháp đang phủ "bóng mây ảm đạm" lên xuất khẩu thủy hải sản vào thị trường này trong thời gian tới, đồng thời tác động xấu đến việc xuất khẩu thủy sản sang các thị trường khác, như Mỹ chẳng hạn.

Đáng lưu ý là Việt Nam sẽ có 6 tháng để khắc phục các thiếu sót, nhưng nếu không có các biện pháp cải thiện tình hình theo đánh giá của EU thì sẽ bị chuyển sang "cảnh báo thẻ đỏ", đồng nghĩa với việc bị cấm xuất khẩu các mặt hàng thủy sản sang thị trường này. Thống kê cho thấy tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong năm 2016 là hơn 7 tỷ USD, riêng 10 tháng của năm nay đã đạt gần 6,8 tỷ USD, chiếm 4% tỷ trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Nếu xuất khẩu thủy sản bị ngưng trệ sẽ ảnh hưởng rất lớn lên kim ngạch xuất khẩu nói chung.

Thống kê cho thấy tiền gửi ngoại tệ tại 2 thị trường lớn là TP.HCM và Hà Nội đã tăng đáng kể trong quý III sau khi giảm sút trong 6 tháng đầu năm nay, dẫn đến so với đầu năm tăng trở lại lần lượt là 6,25% và 6,9%. Điều này cho thấy dường như nhu cầu chuyển dịch sang nắm giữ đầu tư ngoại tệ đang có dấu hiệu quay trở lại với kỳ vọng lướt sóng kiếm lời ngắn hạn cho những tháng cuối năm nay.

Với chỉ số giá tiêu dùng tháng 10 tăng thêm 0,41% so với tháng trước, đẩy chỉ số giá bình quân 10 tháng qua tăng 3,71% so với cùng kỳ năm 2016, sắp tiến gần đến mục tiêu 4% đặt ra trong năm nay, thì dường như việc gửi tiền đồng vào ngân hàng cũng giảm dần sức hấp dẫn. Với xu hướng giá dầu đang tăng trở lại có thể càng gây áp lực lên lạm phát vào những tháng cuối năm nay, do đó kênh gửi ngân hàng cũng có thể bị ảnh hưởng.

Với diễn biến khối ngoại liên tiếp bán ròng trở lại trên thị trường chứng khoán trong những tuần qua cũng có thể gây áp lực lên tỷ giá, do thông thường cuối năm các quỹ đầu tư cũng như các nhà đầu tư cá nhân nước ngoài thường điều chỉnh danh mục và bán ra để chốt lời. Lượng tiền này nếu chuyển về nước thì sẽ đổi ra ngoại tệ trở lại, do đó càng gây áp lực lên cầu ngoại tệ.