Quỹ ETF nội địa sẽ ra mắt vào quý II/2014

Nhiều khả năng quỹ hoán đổi danh mục (quỹ ETF) nội địa sẽ xuất hiện trên thị trường chứng khoán Việt Nam ngay trong quý II này. Liệu hình thức quỹ ETF nội địa có thể hấp dẫn nhà đầu tư?

> Quỹ đầu tư chỉ số (ETF): Đánh nhanh, rút gọn
>Kỳ vọng gì khi ETF và quỹ đầu tư chốt NAV?

Đọc E_paper

Rục rịch ETF nội

Theo thông tin công bố, Công ty Quản lý quỹ đầu tư Việt Nam (Vietfund Management- VFM) dự kiến thành lập quỹ ETF đầu tiên tại Việt Nam vào quý II/2014. Trước mắt, trong tháng 3/2014, VFM đã nộp hồ lập quỹ ETF lên cơ quan chức năng. VFM chỉ chờ cấp phép là có thể bắt tay ngay vào giới thiệu sản phẩm và chào bán chứng chỉ quỹ ETF ra công chúng.

Trước đó, tại hội nghị "Phát triển thị trường chứng khoán 2014" diễn ra đầu năm, ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cho biết, sẽ đẩy nhanh hoàn thiện hạ tầng cơ sở để phục vụ cho thành lập và giao dịch ETF nội địa ngay trong năm 2014.

Lãnh đạo 2 Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và TP.HCM (HSX) cũng cho biết đã cơ bản hoàn tất các hạng mục hạ tầng liên quan đến giao dịch thứ cấp chứng chỉ quỹ ETF.

Đặc biệt, quy chế niêm yết, giao dịch ETF, quy chế công bố thông tin cho chứng chỉ quỹ ETF cũng đã được chuẩn bị. Phía Trung tâm Lưu ký đang gấp rút hoàn tất các công việc cuối cùng liên quan đến quy chế hoán đổi ETF, quy chế vay và cho vay. Như vậy, nếu suôn sẻ, trong II/2014, quỹ ETF nội địa đầu tiên sẽ xuất hiện trên thị trường.

Các thành viên trên thị trường có lý do để sốt sắng với sản phẩm ETF. Theo bà Lương Thị Mỹ Hạnh, Phó tổng giám đốc Phụ trách Đầu tư và Nghiên cứu Công ty VFM, ETF là loại quỹ hoán đổi danh mục, đầu tư theo chỉ số rất thịnh hành tại hầu hết các thị trường. Theo thống kê từ BlackRock, hiện có trên 5.000 quỹ ETF khắp thế giới, tăng mạnh so với con số 106 quỹ ETF năm 2000.

Tổng tài sản của các quỹ ETF cũng không ngừng gia tăng, từ 79 tỷ USD (năm 2000) tăng lên 2434 tỷ USD (tháng 2/2014). Đặc biệt, trong năm 2013, lượng tiền đầu tư vào các quỹ ETF cao hơn nhiều so với tiền đầu tư vào các quỹ tương hỗ. Cụ thể, tiền đổ vào các quỹ ETF năm 2013 là 248,1 tỷ USD trong khi tiền vào các quỹ tương hỗ chỉ đạt 150,1 tỷ USD.

Tại Việt Nam, có 4 quỹ ETF ngoại tham gia đầu tư. Nhưng hoạt động của 2 quỹ gồm DB X-Tracker FTSE VietNam UCITS ETF (FTSE Vietnam, do Deusche Bank AG quản lý) và Market Vectors Vietnam ETF (VNM, do Van Eck Global quản lý) là ấn tượng nhất. Sau thời gian đầu tư, tổng tài sản của 2 quỹ này đã tăng lên nhanh chóng.

Theo BloomBerg, tính đến tháng 3/2014, VNM đạt 484,4 triệu USD, tăng 6,1 lần so với lúc mới thành lập (79,1 triệu USD năm 2009) và FTSE Vietnam đạt 306 triệu USD, gấp 5,3 lần so với ban đầu (57,5 triệu USD năm 2008).

Số lượng chứng chỉ quỹ (CCQ) của 2 quỹ ETF cũng tăng lên đáng kể. Từ 1,8 triệu CCQ, Quỹ FTSE Vietnam hiện có 12,1 triệu CCQ. Quỹ VNM đạt quy mô cao hơn, với 23,6 triệu CCQ, gấp 7,3 lần so với lúc mới phát hành. Tất cả minh chứng sức hấp dẫn của quỹ ETF trong mắt nhà đầu tư.

ETF nội có đủ sức hấp dẫn?

Theo bà Lương Thị Mỹ Hạnh, khi quỹ ETF nội địa ra đời cũng sẽ hội đủ các lợi ích như quỹ ETF ngoại. Nghĩa là quỹ ETF nội cũng sẽ đầu tư theo chiến lược thụ động nên chi phí trung bình thấp, chỉ từ 0,75 - 1,5% so với mức phí ở các quỹ quản lý chủ động (2 - 3%).

Nhà đầu tư có thể mua bán giao dịch CCQ ETF nội trên sàn chứng khoán như một cổ phiếu thông thường. Với tính minh bạch cao, nhà đầu tư có thể cập nhật danh mục đầu tư, giá trị tài sản ròng (NAV), giá trị tài sản tạm tính theo ngày (iNAV), các báo cáo khác của quỹ ETF.

Quỹ ETF nội cũng mô phỏng theo chỉ số tham chiếu nên thay vì mất thời gian và chi phí cao để có được danh mục đa dạng thì nhà đầu tư chỉ cần mua CCQ ETF. Mua CCQ ETF cũng giúp nhà đầu tư giảm thiểu được các rủi ro chọn sai cổ phiếu.

Trong trường hợp thanh khoản thị trường không đáp ứng, nhà đầu tư có thể hoán đổi CCQ thông qua thành viên lập quỹ (thường là công ty chứng khoán). Nhưng bà Hạnh lưu ý, chỉ có các thành viên lập quỹ có ưu thế trong việc kiếm lời từ chênh lệch giữa giá giao dịch CCQ với NAV.

Điểm nổi bật của quỹ ETF nội còn là cho phép cả nhà đầu tư trong nước lẫn quốc tế tham gia vào quỹ. Đặc biệt, quỹ ETF nội không giới hạn tỷ lệ sở hữu đối với nhà đầu tư nước ngoài. Quỹ ETF nội địa lại không bị giới hạn về tỷ lệ sở hữu 49% như quỹ ETF ngoại. Bằng chứng, nếu ETF nội đầu tư theo chỉ số VN30 thì tính đại diện và thanh khoản cao hơn.

Tại quý I/2014, danh mục 30 cổ phiếu trong VN30 có giá trị vốn hóa chiếm khoảng 69,5% giá trị vốn hóa bình quân toàn thị trường và giá trị giao dịch chiếm khoảng 61,1%. Trong khi đó, danh mục tại Việt Nam của quỹ VNM chỉ đạt khoảng 31% giá trị vốn hóa thị trường và của quỹ FTSE Vietnam là ở mức 38%.

Nhưng thách thức cho quỹ ETF nội địa là nhà đầu tư nước ngoài muốn mua CCQ ETF nội phải mở tài khoản, đăng ký giao dịch ở Việt Nam. Điều này có thể gây phiền phức cho nhà đầu tư nước ngoài nhiều hơn là khi mua CCQ ETF ngoại niêm yết tại thị trường nước ngoài.

ETF nội địa lại là sản phẩm mới nên cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan cung cấp dịch vụ, hạ tầng cho giao dịch ETF. Việc giới thiệu sản phẩm ETF đến công chúng đầu tư cũng cần đầu tư nhiều hơn.

Đặc biệt, so với các nước, quy mô vốn hóa và thanh khoản của thị trường Việt Nam vẫn thấp và thiếu các công cụ phòng ngừa rủi ro. "Đây sẽ là những khó khăn mà các quỹ ETF nội địa sẽ phải tính tới trong quá trình thu hút nhà đầu tư”, bà Hạnh cho biết.