Nới thêm tỷ giá: Có cần thiết?

Tỷ giá USD/VND vừa được điều chỉnh tăng thêm 1%, nhưng không phải do cung - cầu ngoại tệ không cân đối được hoặc cầu tăng mà chủ yếu để hỗ trợ xuất khẩu.

Đọc E-paper

Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia và một số chuyên gia tỏ ra lo ngại ngoại tệ cho vay tăng mạnh trong khi nguồn huy động lại giảm. Ngày 6/7 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát đi thông điệp về tình hình tín dụng ngoại tệ nửa đầu năm.

Theo đó, NHNN cho biết sẽ linh hoạt cho phép các NH mở rộng tín dụng ngoại tệ, góp phần tăng tín dụng chung của nền kinh tế. Theo Vụ trưởng Vụ Chính sách Tiền tệ NHNN Nguyễn Thị Hồng, đến cuối tháng 5/2014, tín dụng ngoại tệ tăng 9,35% so với cuối năm ngoái trong khi tín dụng chung đối với nền kinh tế chỉ tăng 1,51%.

Điều đó cho thấy, nếu không có sự linh hoạt, tín dụng toàn hệ thống khó có thể tăng được như vậy và tăng trưởng tín dụng ngoại tệ đã đóng góp đáng kể vào tăng trưởng tín dụng chung, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Theo một lãnh đạo cấp cao trong ngành NH, tăng trưởng tín dụng ngoại tệ hiện nay chưa đáng lo. Dư nợ tín dụng ngoại tệ hiện nay chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng dư nợ. Cụ thể, tổng dư nợ toàn ngành đến nay khoảng 308 ngàn tỷ đồng, nhưng trong đó dư nợ tín dụng ngoại tệ chỉ có 500 tỷ đồng.

Tuy nhiên, do nguồn vốn huy động bằng ngoại tệ hiện nay giảm mạnh nên để có nguồn tiền, các NH vay vốn nước ngoài hoặc bằng tiền gửi liên NH để cho vay. Nhưng khách hàng được vay ngoại tệ hiện nay cũng khá hạn chế nên việc tín dụng tăng chưa phải là vấn đề đáng lo ngại.

Sở dĩ nhu cầu vốn ngoại tệ tăng là do lãi suất cho vay ngoại tệ hiện khá thấp so với tiền đồng, cộng với tỷ giá ổn định nên nhiều doanh nghiệp vẫn thích vay ngoại tệ.

Tuy nhiên, để cấp tín dụng ngoại tệ, nhất là những hợp đồng tín dụng ngoại tệ lớn trước khi duyệt hồ sơ, NHNN cũng phải xem xét kỹ và đòi hỏi các ngân hàng thương mại (NHTM) phải cân đối được nguồn thì mới có thể cho vay. Vì thế, tín dụng USD vẫn trong tầm kiểm soát.

Do đó, tỷ giá vừa được điều chỉnh tăng thêm 1%, nhưng không phải do cung - cầu ngoại tệ không cân đối được hoặc cầu tăng mà chủ yếu để hỗ trợ xuất khẩu, do thời gian qua xuất khẩu khó khăn. Đồng thời, việc điều chỉnh tỷ giá để cân đối VND so với các đồng tiền khác, tránh trường hợp VND được định giá quá cao.

Thực tế cho thấy, thị trường sau gần một tháng NHNN điều chỉnh tăng 1% đối với tỷ giá vẫn không có biến động, do cung ngoại tệ dồi dào, trong khi cầu không tăng. Tỷ giá niêm yết tại các NHTM có nhích nhẹ, nhưng đã nhanh chóng giảm xuống ngay sau đó.

Thêm vào đó, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã tuyên bố tỷ giá sẽ không tăng quá 2% năm nay, đồng thời gửi tiết kiệm ngoại tệ hiện nay chỉ còn 0,5 - 1%/năm nên tình trạng tích trữ USD giảm hẳn. Thừa nhận điều này, NH HSBC cũng cho rằng, khả năng NHNN điều chỉnh tỷ giá thêm 1% vào cuối năm vẫn có thể xảy ra, dù NH này nghiêng về quan điểm tỷ giá sẽ ổn định.

Đồng thời, theo HSBC, việc NHNN vừa tăng tỷ giá lên 1% không làm suy yếu tiền đồng. VND đã được hỗ trợ tốt hơn bởi ngoại hối vào Việt Nam cân bằng hơn trong năm 2013. Cán cân xuất khẩu cải thiện cũng như mức tăng trưởng nhập khẩu ít hơn. Vốn FDI đổ vào Việt Nam đã tăng trở lại. Những dòng chảy này đã giúp NHNN tăng dự trữ ngoại hối.

Tuy tỷ giá niêm yết tại các NHTM có tăng trong những ngày đầu NHNN điều chỉnh tỷ giá tăng 1%, nhưng thực tế cho thấy, tỷ giá chưa bao giờ đụng trần, các NH chưa niêm yết ở mức kịch trần. Các NHTM vẫn đáp ứng tốt nguồn ngoại tệ cho các thành phần kinh tế.

NHNN cho biết, nếu NHTM nào không đáp ứng được ngoại tệ cho khách hàng có thể liên hệ với NHNN để được cung ứng. Chính Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng cho biết, ngoài những yếu tố tâm lý, tỷ giá có lúc điều chỉnh tăng sát với trần trong những ngày qua chủ yếu do kỳ vọng của xã hội vào việc điều chỉnh tỷ giá của NHNN.

Theo Thống đốc, qua phân tích cung - cầu của thị trường và cục diện kinh tế hiện nay cho thấy, quan hệ cung cầu ngoại tệ vẫn được đảm bảo. Sáu tháng qua, tỷ trọng xuất siêu cao, cán cân thanh toán thặng dư trên 10 tỷ USD. Đồng thời, NHNN đã mua được trên 10 tỷ USD, dự báo cung cầu ngoại tệ của thị trường là khá dồi dào.

Vì thế, trước diễn biến của thị trường ngoại hối hiện nay nếu tỷ giá có biến động nhẹ, các chuyên gia lĩnh vực tài chính cho rằng, không loại trừ yếu tố đầu cơ, tung tin, làm giá để trục lợi khi tình hình căng thẳng trên Biển Đông chưa lắng dịu.

Nhưng Thống đốc NHNN cũng lên tiếng cam kết, thị trường ngoại hối tiếp tục ổn định từ nay đến cuối năm, nếu có điều chỉnh thì NHNN chủ động điều chỉnh ở mức không quá 1%.