Ngân hàng: Lỡ hẹn chỉ tiêu?

Tổng mức cho vay của các tổ chức tín dụng trong nước tăng hơn 17% trong 6 tháng đầu năm 2009 cùng với cảnh báo một số chuyên gia về khả năng lạm phát quay trở lại, NH Nhà nước gần đây đã có những động thái cho thấy sẽ kiểm soát chặt tăng trưởng tín dụng...

Lỡ tăng nên khó điều chỉnh

Gần đây, hầu hết các NH đã tăng lãi suất tiết kiệm và đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi để thu hút khách hàng gửi tiền, nhưng mọi việc dường như đang bộc lộ không ít khó khăn. Theo bà Nguyễn Thị Kim Xuyến, Phó tổng giám đốc NH Đông Á, trong 6 tháng đầu năm nay, huy động tiền gửi của NH đã có phần chậm lại và chậm hơn so với tốc độ tăng dư nợ cho vay.

Hiện tại, các ngân hàng thương mại cổ phần đều đang rơi vào tình trạng lợi nhuận trên tổng tài sản ngày càng giảm dần. Tình trạng này sẽ được phản ánh một cách rõ nét nhất vào những tháng cuối năm.

Theo đó, cuối tháng 6, vốn huy động của Đông Á là 33.368 tỷ đồng, tăng 11,5% so với cuối năm 2008, trong khi dư nợ cho vay tăng 15,4%, đạt 29.455 tỷ đồng. Ông Trần Minh Khoa, Giám đốc Khối khách hàng cá nhân của NH Xuất nhập khẩu (Eximbank) cũng nói rằng, người gửi tiền vẫn muốn gửi ở các kỳ hạn ngắn và nguồn vốn huy động cũng không chắc sẽ dồi dào như trước, cho dù lãi suất tăng thêm.

NHNN mới đây đã cho biết 6 tháng cuối năm sẽ điều hành chính sách tiền tệ theo hướng đảm bảo tín dụng toàn ngành sẽ tăng khoảng 25 - 27% trong năm 2009. Thông tin này khiến các NH lỡ tăng mạnh tín dụng trong nửa đầu năm phải tìm cách điều chỉnh sao cho phù hợp. Điều này gây không ít khó khăn cho hệ thống NH, đặc biệt các NH có dư nợ tăng cao. Tổng giám đốc một NH cổ phần cho biết, NH của ông còn khá nhỏ nên dù tỷ lệ dư nợ có tăng mạnh thì số tuyệt đối tăng cũng không bao nhiêu. Nhưng việc NHNN yêu cầu các NH bất kể lớn nhỏ đều theo mức tăng trưởng chung của toàn ngành như vậy sẽ gây thiệt thòi cho các NH nhỏ. Do vậy, để kiềm chế tăng trưởng dư nợ theo chỉ tiêu mà NHNN đặt ra, NH này phải chọn lọc gắt gao đối tượng được vay vốn.

Trước đó, Tổng giám đốc NH Eximbank, ông Trương Văn Phước cũng cho biết, tăng trưởng dư nợ cho vay của NH sáu tháng đầu năm là 40%, trong khi huy động vốn của cùng thời điểm chỉ tăng 20%. Tương tự, theo ông Trần Xuân Huy, Tổng giám đốc Sacombank, năm 2008, tổng dư nợ tín dụng của Sacombank giảm gần 2% trong khi từ đầu năm đến nay chỉ tăng 41%. Nếu tính cả năm 2008 và 2009, tín dụng của Sacombank chỉ tăng khoảng 20%.

Nghịch lý thị trường

Chủ trương hạn chế tăng trưởng tín dụng, quy định trần lãi suất đã phần nào làm các NH e ngại cho vay.

Theo ông Lý Xuân Hải, Tổng giám đốc ACB, thời gian này, lẽ ra các NH sẽ phải giảm lãi suất huy động hoặc tăng lãi suất cho vay. Tuy nhiên, thị trường đang diễn ra một nghịch lý là các NH thương mại lại bước vào cuộc cạnh tranh hạ lãi suất cho vay, trong khi lãi suất huy động vốn không có dấu hiệu giảm. Điều này tiềm ẩn nguy cơ vì bối cảnh lạm phát tăng gây áp lực buộc NH phải tăng lãi suất huy động, tất yếu lợi nhuận từ cho vay của có thể bị thu hẹp xuống còn 20%.

Tổng giám đốc một NH cổ phần nhỏ cho biết, kế hoạch tăng dư nợ tín dụng cả năm 2009 của NH là 50% nhưng hiện nay mới tăng được 20%. Giảm cho vay sẽ khiến lợi nhuận của NH bị ảnh hưởng vì phần lớn lợi nhuận đều đến từ mảng tín dụng. Mặt khác, nếu lợi nhuận của NH cuối năm nay đạt dưới 17% vốn chủ sở hữu thì sẽ xếp loại B, mà loại B thì muốn xin gì từ NHNN cũng khó khăn.

“Những tháng cuối năm các NH đều khá chật vật trong việc tìm kiếm lợi nhuận, nhất là lợi nhuận từ tín dụng. Nhiều NH kiếm được lợi nhuận chủ yếu vẫn là từ đầu tư tài chính, dịch vụ và kinh doanh ngoại hối; từ những khoản lãi bất thường như bán chứng khoán đầu tư, thu được thặng dư từ phát hành cổ phiếu, phát mãi tài sản thế chấp cho một số khoản nợ...”, vị này nói.

Theo nhận xét của ông Đinh Thế Hiển, chuyên gia tài chính, hiện tại, các NH thương mại cổ phần đều đang rơi vào tình trạng lợi nhuận trên tổng tài sản ngày càng giảm dần. Theo ông, tình trạng này sẽ được phản ánh một cách rõ nét nhất vào những tháng cuối năm. Để giải quyết khó khăn, lãnh đạo của NH Eximbank cho biết sẽ xin NHNN cho phép tăng trưởng tín dụng ở mức độ phù hợp. Tuy vậy, NH vẫn phải hạn chế cho vay tiêu dùng, cầm cố chứng khoán...