Cuộc chơi của các quỹ ETF

Thời gian gần đây, các quỹ hoán đổi danh mục (quỹ ETF - Exchange Traded Fund) thu hút được mối quan tâm của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, đặc biệt liên quan đến danh mục sau kỳ xét lại vào cuối mỗi quý của các quỹ ETF nhằm tìm kiếm lợi nhuận bất thường từ các cổ phiếu thêm vào, loại ra khỏi danh mục.  

Đọc E-paper

Có thể thấy các quỹ ETF cũng là "tay chơi lớn" trên thị trường chứng khoán. Mọi hành động của các quỹ này đều ảnh hưởng đến thị trường và tâm lý của các nhà đầu tư.

ETF là hình thức quỹ đầu tư thụ động mô phỏng theo một chỉ số cụ thể. Danh mục của ETF gồm một rổ chứng khoán có cơ cấu như cơ cấu của chỉ số mà nó mô phỏng, như chỉ số S&P500 hay Nikkei225, ngoài ra còn có chỉ số các công cụ nợ (ETF-Fixed Income mô phỏng chỉ số trái phiếu chính phủ), chỉ số hàng hóa (ETF Commodity mô phỏng chỉ số vàng, nông sản, dầu mỏ) và chỉ số tiền tệ (ETF Currency mô phỏng các cặp tiền tệ mạnh) và nhiều chỉ số khác.

ETF giúp đa dạng hóa sản phẩm đầu tư trên thị trường chứng khoán, góp phần đem đến nhiều lựa chọn và cơ hội cho các nhà đầu tư. Đặc biệt, với khả năng hạn chế rủi ro, chi phí quản lý thấp, tính minh bạch cao và cơ chế giao dịch linh hoạt, ETF có khả năng đáp ứng được nhu cầu của rất nhiều nhà đầu tư cá nhân.

Các quỹ ETF ngoại đang đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Hiện nay, hai quỹ ETF là FTSE Vietnam Index ETF và Market Vectors Vietnam ETF đã trở nên quen thuộc với nhà đầu tư Việt Nam với tổng giá trị tài sản khoảng 700 triệu USD.

Quỹ FTSE Vietnam UCITS ETF (FTSE) do Deutsche Bank quản lý đang được giao dịch ở châu Âu với quy mô hơn 340 triệu USD và Market Vectors Vietnam ETF (VNM) do Van Eck Global quản lý đang được giao dịch trên sàn New York với quy mô hơn 350 triệu USD.

Hai quỹ này cơ cấu danh mục hằng quý dựa vào các tiêu chí cơ bản như vốn hóa thị trường, thanh khoản, tỷ lệ cổ phiếu tự do giao dịch (Free Float), room còn lại của nhà đầu tư nước ngoài. Số lượng cổ phiếu tối thiểu được quy định và không quy định số lượng cổ phiếu tối đa. FTSE Vietnam UCITS ETF định kỳ công bố việc đổi danh mục vào thứ Sáu đầu tiên của các tháng 3, 6, 9 và 12.

Cả 2 quỹ có ngày chốt để tính tiêu chí là trước ngày thứ Sáu cuối cùng của tháng 3, 6, 9, 12. Market Vectors Vietnam ETF công bố chậm hơn FTSE một tuần.

Mới đây, theo một báo cáo của Hãng Phoenix Global Wealth Management, 2 quỹ trên đang gặp vấn đề trong việc mô phỏng một cách hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam do ảnh hưởng bởi các yếu tố về hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài, do đó, danh mục của những quỹ này đã thiếu đi rất nhiều những mã hết room hay tỷ lệ room cho nhà đầu tư nước ngoài.

Bên cạnh đó, Phoenix Global Wealth Management cũng đã thống kê kết quả đầu tư quỹ ETF so với VN-index giai đoạn từ 2009 đến nay. Có thể thấy, giai đoạn 2009 - 2016, VN-index đạt mức tăng trưởng hơn 20% thì quỹ VNM và XFVT (FTSE) lần lượt giảm 35% và 52%.

"Đánh đu" theo ETF

Trong các kỳ cơ cấu danh mục của hai quỹ ETF, nhà đầu tư luôn "đánh đu" mua bán theo những cổ phiếu thuộc diện tăng tỷ trọng, thêm vào danh mục hoặc giảm tỷ trọng, loại ra khỏi danh mục của 2 quỹ. Chiến lược này có thể đem lại lợi nhuận lớn, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro, nhất là khi dự đoán sai cổ phiếu được thêm vào hay loại ra khỏi danh mục, hoặc do "sự cố dữ liệu" của quỹ ETF.

Trường hợp của cổ phiếu Công ty CP Đầu tư Dịch vụ Hoàng Huy (HoSE: HHS) trước đây, được các chuyên gia và công ty chứng khoán nhận định sẽ được thêm vào danh mục đầu tư trong 2 kỳ (quý II và quý III năm 2015), tuy nhiên, đến ngày công bố danh mục thì HHS lại không có tên trong danh sách.

Hay cổ phiếu Ngân hàng Thương mại CP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (HSX: BID) trong kỳ cơ cấu quý III/2015, được 2 quỹ thêm vào danh mục, nhưng ngay sau đó bất ngờ điều chỉnh lại do "sự cố dữ liệu".

Hoặc trường hợp của cổ phiếu Công ty CP Tập đoàn Kido (HoSE: KDC) trong kỳ review quý IV/2015, được quỹ V.N.M tăng tỷ trọng lên 5%, nhưng vài ngày sau đó đưa ra thông báo giảm tỷ trọng KDC trong danh mục xuống 3,17%. Sau các sự cố này, giá của các cổ phiếu trên đều bị ảnh hưởng, và nhà đầu tư theo chiến lược này có thể bị thua lỗ khá nặng nề.

Thêm lựa chọn cho nhà đầu tư

Việc các quỹ ETF vào thị trường chứng khoán Việt Nam là một dấu hiệu tốt, cho thấy dấu ấn rõ nét trong việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài, tính thanh khoản của thị trường cũng được tăng lên và cơ hội tìm kiếm lợi nhuận của nhà đầu tư được tạo ra.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư trong nước cũng biết thêm một loại hình đầu tư mới, một sản phẩm để phòng hộ và quản lý rủi ro. Đầu tư theo các quỹ ETF cũng giống như các loại hình đầu tư khác, lợi nhuận đi kèm với rủi ro, nhà đầu tư cần hiểu rõ về đặc điểm sản phẩm mình đầu tư để có được kết quả như kỳ vọng.

>Phía sau khoảng lặng của tỷ giá

>Tính minh bạch và niềm tin của nhà đầu tư