Cạnh tranh giữa các công ty tài chính: Ai hưởng lợi?

Sau thời gian làm ăn có lãi khủng, lợi nhuận của các công ty tài chính (CTTC) đang có chiều hướng giảm. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý trong lần giảm lợi nhuận lần này không xuất phát từ chuyện sụt giảm khách hàng vay mà phần lớn do lãi suất cho vay được điều chỉnh.  

Đọc E-paper

Hiện tượng Home Credit

Báo cáo tài chính gần đây nhất của Home Credit cho thấy kết quả kinh doanh của công ty này đã sụt giảm, ngoài tính toán của một số nhà đầu tư và nhiều chuyên gia tài chính trong nước. Dù không đưa ra con số lợi nhuận giảm cụ thể, nhưng qua số liệu thống kê, năm 2015 là năm đầu tiên Home Credit đã ghi nhận sự sụt giảm về lợi nhuận sau 3 năm có mức tăng trưởng cao.

Trong khi lợi nhuận giảm thì số lượng hợp đồng lại tăng trưởng mạnh so với trước đó. Theo báo cáo, trong năm 2015, số hợp đồng trung bình hằng tháng của Home Credit tăng 23% so với năm 2014, số lượng khách hàng mới (chưa từng sử dụng dịch vụ Home Credit trước đây) trong năm 2015 là hơn 1 triệu khách, tổng dư nợ cho vay tăng 38,1% (trong đó mảng cho vay mua điện thoại di động và các sản phẩm điện tử tăng đến 81%).

Chỉ vài giờ sau khi báo cáo được công bố, nhiều người tỏ ra ngạc nhiên khi doanh số của công ty luôn tăng, trong khi lợi nhuận chứng tỏ con số báo cáo về lượng khách hàng tăng là không chuẩn xác. Thậm chí, nhiều người còn cho rằng, Home Credit đã thực sự yếu thế trước những đối thủ cùng ngành, vì trước đó ít lâu, FE Credit công bố kết quả kinh doanh 2015 rất khả quan.

Tuy nhiên, một chuyên gia tài chính đã nghiên cứu và nhận định: "Doanh số của Home Credit thực tế không giảm. Đây là một trong những lý do giúp số lượng hợp đồng của năm 2015 tăng cao, nhưng giá bán sản phẩm có ghi nhận giảm so với những năm trước, thế nên lợi nhuận từ đó sụt giảm".

Quả vậy, nếu nhìn qua những sản phẩm của Home Credit, năm 2015 là năm công ty bắt đầu tái cơ cấu hình thức kinh doanh, tập trung bán hàng trực tuyến để tiết giảm chi phí, giảm mạnh lãi suất cho vay ở tất cả sản phẩm. Không chỉ vậy, một năm trở lại đây, Home Credit vướng phải sự vươn lên từ các đối thủ.

Trong đó, các đối thủ trực tiếp và luôn thể hiện năng lực cạnh tranh mạnh mẽ trong ngành gồm FE Credit, HD Saison, ACS... Từ đây, thị trường liên tục xuất hiện nhiều sản phẩm mới với lãi suất cạnh tranh rất hấp dẫn. Đơn cử, HD Saison có sản phẩm cho vay giáo dục, FE Credit phát hành thẻ tín dụng, ACS cho vay mua xe hơi...

Lãi suất vay sẽ giảm thêm

Ngoài ra, những CTTC mới thành lập trực thuộc quản lý của các NHTM cổ phần cũng khiến các CTTC như Home Credit phải đau đầu vì sức cạnh tranh từ các dòng tín dụng siêu nhỏ.

Năm 2016, nhiều thương vụ mua bán, sáp nhập giữa các CTTC hoặc giữa ngân hàng và CTTC đã diễn ra vô cùng sôi động, có thể kể đến như Military Bank mua lại Công ty Tài chính Sông Đà, SHB mua lại Tài chính Vinaconex - Viettel, hay trước đó là Maritime Bank mua lại Tài chính dệt may...

Do vậy, dự báo năm nay và những năm tiếp theo, cạnh tranh giữa các CTTC sẽ ngày càng khốc liệt. Theo nghiên cứu của IDC, cạnh tranh mạnh nhất sẽ diễn ra trong việc giảm giá thành sản phẩm nhằm thu hút thêm khách hàng.

Tuy nhiên, người hưởng lợi lớn nhất sẽ là người tiêu dùng. Một điểm đáng lưu ý là thị trường cho vay tiêu dùng sẽ là một "mỏ vàng" của các tổ chức tín dụng trong thời gian tới. Lượng khách hàng có nhu cầu tiêu dùng chưa thể phình to trong 1 - 2 năm. Trong khi đó, số lượng CTTC thành lập mới ngày càng nhiều.

Như đã nói ở trên, những CTTC ít ỏi trong 5 năm qua vì ít có sản phẩm mới nên lãi suất liên tục duy trì ở mức cao. Hiện nay, các công ty phải cạnh tranh để vươn lên, buộc phải giảm lãi suất vay cũng như đa dạng hoá các hình thức trả góp lãi suất 0% để thu hút khách hàng.

Theo đó, không chỉ kéo giảm lãi suất về hợp lý, các CTTC còn phải đa dạng hóa hơn nữa hình thức cho vay để người dân có thể tiếp cận dễ dàng hơn. Đơn cử, thời gian qua, Home Credit buộc phải tích cực hợp tác với các đối tác để đưa ra mức lãi suất thật cạnh tranh, kể cả 0% đến với khách hàng.

Trong năm 2015, có đến 60% khách hàng của công ty này tham gia vay mức lãi suất 0% (tăng gấp 8 lần so với năm 2014), chỉ có 25% khách hàng vay với lãi suất 20% - 30% (tương đương như cho vay qua thẻ tín dụng của NH). Dự kiến, tỷ lệ khách hàng vay có lãi suất sẽ còn giảm xuống trong tương lai vì nhiều DN khác ngoài việc giảm lãi suất vay, các DN này còn ồ ạt mở ra một kênh hỗ trợ tài chính mới với nhiều ưu đãi.

Suy cho cùng, việc giảm lợi nhuận của các CTTC mở màn cho một thời kỳ mới có lợi cho người tiêu dùng. Cụ thể hơn, mặt bằng lãi suất cho vay ở thị phần này phải được điều chỉnh lại sao cho phù hợp hơn với khả năng chi trả của khách hàng.

>Lập công ty tài chính: Nên hay không?

>Đằng sau cuộc sáp nhập Ngân hàng - Công ty tài chính

>Mắc kẹt vì vay tiền qua công ty tài chính