Thằng nào xấu xấu, xắt sả nạo dừa

Cây sả còn được gọi là cây tranh thơm hoặc hương mao. Sả rất dễ trồng, có thể trồng trong những chậu cây cảnh, và các bà nội trợ đều mua được sả ở khắp các chợ.

Sả được sử dụng rộng rãi như là một loại cây gia vị và làm thuốc tại một số nước châu Á như Thái Lan, Lào, Camphuchia, Việt Nam... và các quốc gia thuộc khu vực Trung Mỹ. Sả có hương chanh, có thể sấy khô và tán thành bột hay sử dụng ở dạng tươi sống. Phần thân cây non và mềm có thể dùng ăn sống. Người ta dùng sả xắt nhỏ trộn vào nước mắm, muối ớt, mắm tôm... làm món nước chấm rất ngon.

Trong ẩm thực, sả được dùng ăn sống hoặc ướp cho thơm các món ăn được chế biến từ thịt, cá... nhiều món ăn quen thuộc không thể thiếu sả như ốc hấp sả, nghêu hấp sả, rắn hầm sả, cá chiên sả ớt... cho thấy sả chiếm một vị trí rất đặc biệt trong đời sống ẩm thực của nhân dân ta.

Người dân miền sơn cước thường dùng sả muối dưa để ăn phòng ngừa sơn lam chướng khí, sốt rét. Phụ nữ lấy lá sả nấu nước gội đầu làm thơm, sạch gàu, trơn tóc, tránh những bệnh về tóc và da đầu. Nhân dân trồng cây sả quanh nhà ngoài vườn, xung quanh nhà vệ sinh để xua đuổi ruồi, muỗi, vừa làm sạch môi trường, vừa có tác dụng phòng bệnh. Ngoài ra, tinh dầu sả còn dùng làm thuốc diệt trừ muỗi, tẩy mùi hôi trong hồi sức cấp cứu ở các bệnh viện và những nơi môi trường bị ô nhiễm...

Đông y cho rằng hương mao có vị cay, tính ấm; giúp tiêu hóa, thông khí khỏi nôn, tiêu đờm, sát trùng, giảm đau, trấn kinh, trừ phong, lợi tiểu. Một số bài thuốc dân gian từ sả như: Bị mụn nhọt, lở ngứa: nấu nước lá sả tắm hằng ngày sẽ hết. Trị cảm cúm: dùng lá sả, lá bưởi (hoặc lá chanh), lá tía tô, lá ổi nấu nước xông sẽ đỡ nhiều. Trị đau bụng tiêu chảy do lạnh: dùng củ sả, vỏ quít khô, búp ổi, gừng tươi lượng vừa đủ; đổ 2 chén nước sắc còn 1 chén, uống nóng ngày 2-3 lần sẽ hết. Đặc biệt, sả giải độc rượu rất nhanh, có thể dùng một bó sả đập nát, thêm nước lọc, lược lấy một chén; người say rượu nặng uống vào sẽ nhanh chóng tỉnh và đỡ mệt, đỡ nhức đầu.

Những ai đã từng ăn thịt chó đều biết bài vè này: “Nghe vẻ nghe ve, nghe vè thịt chó. Thằng nào chịu khó, nấu nước cạo lông. Thằng nào ở không, mua đồ về nấu. Thằng nào xấu xấu, xắt sả nạo dừa. Thằng nào hổng ưa, đi ra chỗ khác. Tao làm một lát, xúm lại mà ăn. Đừng nói lăng nhăng, bà con đàm tiếu. Con chó chút xíu... mười mấy thằng nhậu”. Sả là thành phần không thể thiếu góp phần đưa món thịt chó lên hàng “chiếu trên” trong giới lưu linh!