Ngọt ngào đu đủ quê ta

Cây đu đủ tên La-tinh là Carica papaya L., có nguồn gốc từ Trung - Nam Mỹ, được người Tây Ban Nha phát hiện ở bờ biển Panama và Colombia vào đầu thế kỷ XVI.

Các bạn theo dõi Món ăn bài thuốc "Ngọt ngào đu đủ quê ta" do Kim Quy trình bày.

Ở nước ta, cây đu đủ được trồng khắp nơi, từ một vài cây quanh nhà, bờ ruộng, xen canh cây lâu năm, đến chuyên canh với quy mô lớn. Nhiều nhất là giống đu đủ ruột đỏ và ruột vàng.

Đu đủ là loại trái tráng miệng tốt sau các bữa ăn để bổ sung vitamin thiên nhiên cho cơ thể, nhất là vitamin A. Tại các quốc gia nhiệt đới, người ta dùng nhựa từ trái đu đủ còn xanh làm thuốc tẩy ký sinh trùng đường ruột như giun kim, giun đũa, sán... dưới dạng thuốc sắc. Nước sắc này còn có tác dụng kích thích chức năng gan, mật hoạt động tốt. Người ta còn dùng nhiều bộ phận của cây đu đủ để làm thức ăn và làm thuốc.

Để trị chứng mất ngủ, hay hồi hộp, lấy đu đủ chín, chuối, củ cà rốt mỗi thứ 100 g; xay trong nước dừa non nạo; thêm mật ong vừa đủ ngọt, uống cách ngày. Kinh nghiệm dân gian cho biết, để có nhiều sữa cho con bú, các bà mẹ thường ăn món đu đủ non hầm với móng giò heo.

Đu đủ xanh giúp các bà nội trợ hầm các loại thịt dai mau mềm. Dân gian còn dùng hột đu đủ đực (cây cho trái nhỏ không phát triển) chữa hen phế quản bằng cách chưng hoặc hấp cơm cho trẻ uống. Trong y học cổ truyền Nam Mỹ, đu đủ được dùng để trị bệnh tiểu đường, hen suyễn và chống ký sinh trùng đường ruột và điều trị hiệu quả bệnh ho lao nếu dùng đều đặn trong thời gian dài. Ở một số nước, phụ nữ dùng đu đủ chín bỏ vỏ và hột, nghiền mịn làm mặt nạ lột da mặt, giúp chữa khỏi mụn trứng cá.

Đu đủ chín có quanh năm và mùa nào dùng cũng tốt cho sức khỏe. Nên kiêng ăn đu đủ chín với những trường hợp đang đi ngoài hay đang uống các thuốc nhuận tẩy của Đông - Tây y, bởi đu đủ có tính nhuận tràng.

Người dân còn dùng đu đủ để làm các món gỏi: dùng trái đu đủ già đang chuyển màu chín, bào thành sợi nhỏ trộn với tôm, tép, da heo hoặc thịt ba rọi xắt mỏng, nước mắm, đường, rau răm, rắc chút đậu phộng xay nhuyễn làm thành món gỏi vô cùng độc đáo.

Các bạn trẻ hay la cà hàng quán vỉa hè Sài Gòn sẽ không bao giờ quên món gỏi đu đủ này. Người dân miệt vườn còn dùng sợi bào từ trái đu đủ trộn với các loại mắm như cá cơm, mắm tép... ăn rất ngon và có hương vị đậm đà.

Sau cây chuối, đu đủ là loại cây quen thuộc trong đời sống người dân nông thôn, từ xưa đu đủ đã đi vào những câu ca dao mộc mạc mà ý nhị của họ:

Nước mắm ngon dòm sâu đáy hũ
Thả miếng đu đủ xuống tận đáy bình
Bao nhiêu gái đẹp không nhìn
Dạ anh chỉ để thương mình em thôi