Cúc vàng trong nỗi nhớ quê

Nhớ hồi xưa ở dưới quê, má tôi chỉ trồng toàn bông cúc vàng. Ngày rằm, ngày giỗ, Tết hay mấy bữa có tiệc tùng bà chỉ chưng toàn bông cúc ấy. Má tôi ít chữ, không biết hết được ý nghĩa sâu xa của các loài hoa; bà thích trồng bông cúc bởi đơn giản là nó đẹp, và vì món trà bông cúc mà bà hay nấu cho cả nhà cùng uống và cho rằng nó có lợi cho sức khỏe.

Bông cúc không chỉ làm say đắm lòng người bởi hương sắc rực rỡ và tinh khiết mà còn là một loại thảo dược quý dùng trị bệnh.
Theo y học cổ truyền, bông cúc có tác dụng tán phong thấp, giáng hỏa, giải độc; được dùng chủ yếu làm thuốc trị nhức đầu, chóng mặt, đau mắt, tăng huyết áp. Đặc biệt, cháo thuốc từ bông cúc có tác dụng trị đau mắt rất tốt.

Trà bông cúc là một giải pháp trị bệnh đơn giản mà hiệu quả cao. Bông cúc dùng làm trà là loại cúc vàng hoặc cúc trắng được hái vào mùa thu khi bông nở chưa lâu. Sau khi hái, người ta để bông vào chỗ thoáng mát cho cho héo khô. Để có trà bông cúc, người ta bỏ vài bông cúc héo khô đó vào bình, đổ nước sôi vào đợi một lát là uống được. Nếu uống trà bông cúc cùng với lá trà sẽ có tác dụng giải nhiệt gan, lợi tiểu, nâng hiệu quả trị chứng cao huyết áp. Những người hay đọc sách, khi mắt bị mỏi không nhìn rõ chữ, uống trà bông cúc giúp mắt sáng ra và tinh thần tỉnh táo hơn. Uống trà bông cúc hàng ngày sau bữa ăn còn có tác dụng làm dịu căng thẳng thần kinh và giúp ngủ ngon. Theo một số nghiên cứu của các nhà khoa học, uống trà bông cúc còn giúp kiểm soát bệnh tiểu đường bằng cách ngăn ngừa những biến chứng phức tạp của căn bệnh này và chống lại sự tăng đường huyết - một trong những dấu hiệu của bệnh tiểu đường.

Các thầy thuốc đã sử dụng bông cúc làm nguyên liệu bào chế thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau và chống viêm loét. Tinh dầu chiết xuất từ bông cúc được làm chất khử trùng rất hiệu quả.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng cảnh báo, những “thảo dược tự nhiên” không phải là vô hại. Trà bông cúc có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ chất sắt của cơ thể. Phụ nữ trong thời kỳ mang thai nên thận trọng khi uống trà này vì những tác động của nó đến thai nhi.

Với những công dụng đó của hoa cúc, cũng không uổng công ngày xưa má tôi ướp bông làm trà. Bây giờ mỗi lần giỗ má hay về quê mấy ngày Tết, tôi lại mua bông cúc trồng vàng rực trước mộ bà. Cái màu vàng rực rỡ, bình dị mà sang trọng đó đã một thời nhuộm vàng tuổi thơ tôi, vàng trong nỗi nhớ của tôi về một vùng quê...