Sự thật về hôn nhân hạnh phúc (phần 1)

Cuốn sách này phá vỡ những quan niệm sai lầm về ly hôn; tiết lộ những thực tế đáng kinh ngạc về hôn nhân...

Tiến sĩ John M.Gottman đã cách mạng hóa công cuộc nghiên cứu về hôn nhân bằng cách áp dụng những phương pháp khoa học dùng để quan sát đến từng chi tiết nhỏ các thói quen của nhiều cặp vợ chồng trong nhiều năm.

Đây chính là tác phẩm của đỉnh cao trong cuộc đời nghiên cứu của ông: bảy bí quyết dẫn dắt các cặp vợ chồng đi đến một mối quan hệ hạnh phúc và bền vững.

Cùng với những bài tập và bảng câu hỏi đánh giá đầy thiết thực, 7 bí quyết giúp hôn nhân hạnh phúc là quyển cẩm nang cho bất kỳ ai muốn mối quan hệ của mình đạt được những gì tốt đẹp nhất.

Nguyên tác: The seven principles for making marriage work Tác giả: John M.Gottman và Nan Silver Người dịch: Trần Đăng Khoa và Bùi H. Thanh Dung Bản quyền tiếng Việt: TGM Books

Về tác giả:

John Gottman là nhà nghiên cứu khoa học hàng đầu về hôn nhân gia đình, hiện là Giáo sư Tâm lý học tại ĐH Washington, và là người đồng quản lý Viện Nghiên cứu Hôn nhân gia đình tại Seattle. Ông từng tốt nghiệp loại giỏi tại ĐH Gairleigh Dickinson với bằng Cử nhân khoa học ngành toán - vật lý.

Gottman là tác giả của hơn một trăm bài báo nghiên cứu chuyên ngành và nhiều quyển sách, đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá cho những đóng góp tích cực của ông trong lĩnh vực hôn nhân - gia đình.

Nan Silver là cố vấn biên tập của tạp chí Parents. Cô từng giữ chức Tổng biên tập tạp chí Health, và đồng tác giả với Tiến sĩ Gottman trong tác phẩm Why Marriages Succeed of Fail.

Nội dung chính:

Bí quyết 1: Vẽ bản đồ tình yêu

Rory là bác sĩ nhi khoa. Ông được mọi người trong bệnh viện yêu mến. Tuy khá dè dặt, nhưng ông lại vô cùng ấm áp, hài hước và hấp dẫn. Ông còn là người tham công tiếc việc, thường trực đêm tại bệnh viện không dưới hai mươi ngày trong một tháng. Ông thậm chí không biết tên đám bạn của con mình, cũng không biết tên con chó trong nhà.

Vợ ông rất buồn vì ít khi được gặp chồng cũng như vẻ xa cách của ông đối với bà. Bà nhiều lần tìm cách thể hiện sự quan tâm của mình dành cho chồng, nhưng mọi nỗ lực của bà chỉ khiến ông bực bội. Điều đó khiến bà cảm thấy ông không hề trân trọng bà hay cuộc hôn nhân của họ.

Trong số nhiều vấn đề mà mối quan hệ của họ đối mặt, đáng kể nhất có lẽ là sự thờ ơ của ông đối với cuộc sống gia đình. Ông dành hết tâm trí vào công việc nên chẳng còn chỗ để quan tâm đến thế giới vợ mình đang sống nữa.

Mặc dù thái độ vô tâm của Rory nghe có vẻ kỳ quặc, nhưng nhiều cặp vợ chồng cũng có thói quen tương tự, đó là thiếu quan tâm đến cuộc sống thường nhật của bạn đời. Một hoặc cả hai người chỉ biết sơ sơ về niềm vui, sở thích, những điều không thích, nỗi sợ hoặc lo lắng của “đối tác”. Người chồng yêu thích nghệ thuật hiện đại, nhưng vợ anh không biết chồng mình hâm mộ nghệ sĩ nào và vì sao. Còn anh thì không nhớ nổi tên bạn bè của vợ hoặc người đồng nghiệp mà cô ấy luôn lo sợ là đang chơi xấu sau lưng cô ấy.

Ngược lại, những cặp vợ chồng thông minh lại hiểu rất rõ về thế giới riêng của nhau. Họ là những người đang nắm trong tay tấm bản đồ tình yêu đầy đủ thông tin chi tiết liên quan đến cuộc sống của người bạn đời.

Nói cách khác, những cặp vợ chồng này hết sức quan tâm đến cuộc hôn nhân của mình. Họ nhớ những sự kiện quan trọng của vợ/chồng mình trong quá khứ và thường xuyên nắm bắt những thay đổi về tâm tư tình cảm của người bạn đời qua thời gian. Khi cô gọi món salad cho anh, cô biết chọn loại nước sốt mà anh thích. Khi cô đi làm về muộn, anh sẽ thâu lại chương trình truyền hình mà cô yêu thích bởi anh biết đó là chương trình gì và phát vào khi nào. Anh có thể nói cho bạn nghe cô nghĩ gì về sếp của mình. Cô biết anh sợ trở thành hình mẫu giống cha mình, và anh luôn muốn là “người tự do”… Họ biết rõ mục tiêu, nỗi lo và niềm hy vọng của nhau trong cuộc sống.

Hiểu nhau không chỉ mang đến tình yêu mà còn cho bạn nguồn sức mạnh để vượt qua bão tố trong hôn nhân. Những cặp vợ chồng sở hữu tấm bản đồ tình yêu đầy đủ chi tiết về thế giới của nhau biết cách đương đầu với mâu thuẫn và những tình huống căng thẳng tốt hơn.

Maggie và Ken chỉ mới biết nhau trong một thời gian ngắn và nhanh chóng quyết định cùng nhau xây dựng gia đình. Nhưng mối quan hệ vội vàng ấy được bù đắp bằng sự quan tâm chân thành họ dành cho nhau. Họ hiểu rõ nhau, không chỉ về những khía cạnh căn bản trong cuộc sống như sở thích cá nhân, thể thao…, mà còn cả những khát khao thầm kín, niềm tin và nỗi sợ. Dù bận rộn đến mức nào, họ vẫn ưu tiên người bạn đời – luôn đảm bảo dành thời gian hỏi han nhau mỗi ngày. Ít nhất mỗi tuần một lần họ ra ngoài ăn tối chỉ để trò chuyện cùng nhau – lúc thì về chính trị, lúc thì về thời tiết, đôi khi về chính cuộc hôn nhân của họ.

Rồi khi con gái Alice của họ ra đời, Maggie quyết định từ bỏ công việc trong ngành khoa học máy tính để ở nhà chăm con. Chính cô cũng lấy làm ngạc nhiên về quyết định của mình, bởi trước nay cô hết sức coi trọng sự nghiệp. Nhưng khi làm mẹ, ý nghĩa cuộc sống đối với cô thay đổi hoàn toàn. Cô nhận ra mình sẵn sàng hy sinh mọi thứ vì Alice. Giờ đây, cô muốn đưa khoản tiền mà hai người đã dành dụm để mua xuồng máy vào quỹ học tập của con.

Những gì xảy ra với Maggie cũng xảy ra với nhiều phụ nữ lần đầu làm mẹ khác – trải nghiệm làm cha mẹ sâu sắc đến nỗi ý niệm về bản thân và những giá trị sống của bạn đều bị xáo trộn.

Lúc đầu, Ken bối rối trước sự thay đổi ở vợ. Người phụ nữ anh tưởng mình đã hiểu rõ đang chuyển biến ngay trước mắt anh. Nhưng nhờ trước giờ họ đã có thói quen kết nối mật thiết với nhau, Ken vẫn không ngừng dõi theo những gì Maggie suy nghĩ và cảm nhận.

Sự xuất hiện của đứa con thường khiến người chồng cảm thấy bị bỏ rơi. Người chồng không theo kịp những thay đổi mà anh có thể không hiểu cũng như không lấy làm vui vẻ gì nơi vợ mình. Bởi Maggie luôn là ưu tiên số một đối với Ken, nên anh đã không làm điều mà phần lớn những ông bố trẻ khác làm – quay lưng lại với tình cảm mẹ con mới nảy nở này. Và thế là họ cùng trải qua thời kỳ học làm cha mẹ mà không đánh mất nhau cũng như hôn nhân của mình.

Để có thể đánh giá chính xác chất lượng hôn nhân dựa trên bí quyết đầu tiên này, cả hai vợ chồng bạn hãy đặt ra một số câu hỏi đại loại như:

Tôi có thể kể tên những người bạn thân của vợ/chồng tôi.
Tôi có thể nói cho bạn nghe vợ/chồng tôi đang đối mặt với những khó khăn nào.
Tôi biết tên một số người dạo gần đây hay khiến vợ/chồng tôi bực mình.
Tôi có thể kể ra vài ước mơ của vợ/chồng tôi.
Tôi biết loại nhạc mà vợ/chồng tôi yêu thích.
Tôi biết vợ/chồng tôi đang lo lắng những gì…

Nhưng bản đồ tình yêu chỉ mới là bước đầu tiên. Những cặp vợ chồng sống hạnh phúc không chỉ hiểu nhau, họ còn không ngừng xây dựng và bồi đắp sự hiểu biết đó bằng nhiều cách hiệu nghiệm. Trước hết, họ dùng bản đồ tình yêu để biểu lộ không chỉ sự thấu hiểu nhau mà còn cả sự yêu mến và ngưỡng mộ - đó chính là nền tảng tạo nên bí quyết thứ hai.

Bí quyết 2: Nuôi dưỡng sự cảm mến và ngưỡng mộ dành cho nhau

TS John M.Gottman và vợ

Trong nhiều năm, Lisa – vợ của Rory, người đàn ông có tấm bản đồ tình yêu bé như con tem – đã chịu đựng chứng nghiện làm việc của chồng. Một hôm Lisa quyết định cùng các con mang thức ăn mừng Giáng sinh đến bệnh viện.

Khi họ ngồi ăn cùng nhau trong phòng chờ của bệnh viện, Rory bắt đầu nói với bộ mặt giận dữ: “Sao em lại làm vậy? Thật là xấu hổ hết sức! Có vợ ông bác sĩ nào làm thế này đâu”. Bất chợt, một bác sĩ thực tập chuyên khoa gọi cho ông vào điện thoại ở phòng chờ. Vừa bắt máy, gương mặt Rory giãn ra, giọng ông trở nên cực kỳ tận tình, ấm áp và thân thiện. Sau khi gác máy, ông quay trở lại với Lisa, và gương mặt ông lại đầy ắp vẻ giận dữ. Lisa bỗng nhận ra một điều khiến cô đau lòng: Rõ ràng chồng cô vẫn có thể hết sức ân cần. Cô đã từng được như thế. Lisa thu dọn đồ ăn và dắt các con về.

Chẳng bao lâu sau, cô bắt đầu có những buổi tối ra khỏi nhà mà không có chồng bên cạnh. Được một thời gian, Rory lên tiếng đòi ly dị. Tuy nhiên, với nỗ lực cuối cùng để hòa giải những khác biệt, họ quyết định tìm đến nhà tư vấn. Tuy nhiên, khi Lisa cố hàn gắn thì chồng cô không có vẻ gì trân trọng nỗ lực chữa cháy ấy của vợ. Sau đó, họ cũng đồng ý tham gia phần trị liệu tâm lý.

Tư vấn viên đã hỏi họ về quãng thời gian mới quen nhau. Khi nhớ lại lần đầu hò hẹn, khuôn mặt Rory bừng sáng. Rory nói rằng không giống ông, Lisa xuất thân từ một gia đình Mỹ truyền thống, cô được cha mẹ bảo bọc kỹ lưỡng và chẳng có kinh nghiệm hò hẹn yêu đương. Thế nên Rory hiểu rằng để được cô và gia đình cô chấp nhận không phải một sớm một chiều, nhưng ông vẫn chờ đợi.

Rory chia sẻ: Tôi nghĩ cô ấy đã cảm thấy rất lo lắng, và tôi phần nào hiểu được tại sao cô ấy như vậy, đó là do kiểu văn hóa mà cô phải tuân theo. Và cũng vì thế, tôi biết mọi chuyện sẽ cần rất nhiều thời gian. Do đó tôi không thấy căng thẳng gì cả. Tôi biết đây mới chỉ là giai đoạn khởi đầu của một cuộc đua dài 5 năm…

Lisa cười tươi, cô chưa từng được nghe Rory kể về cách anh chiếm trọn trái tim cô. Một khoảnh khắc lướt qua. Trong con mắt của một quan sát viên nhà nghề, cử chỉ như thế là quá nhiều cho niềm hy vọng hàn gắn. Những ký ức đầy trìu mến của Rory và Lisa thuở ban đầu là bằng chứng cho thấy sâu thẳm bên trong, vẫn có một ngọn lửa cảm mến và ngưỡng mộ họ dành cho nhau. Điều đó có nghĩa là người này vẫn còn cảm thấy người kia đáng trân trọng, thậm chí yêu mến, và như vậy hôn nhân của họ vẫn còn khả năng cứu chữa.

Hai năm sau, mọi thứ hoàn toàn thay đổi. Rory sắp xếp lại thời gian làm việc. Ông huấn luyện một bác sĩ chuyên khoa để chuyển giao phần lớn công việc tại bệnh viện mà trước nay một mình ông đảm trách. Giờ đây, hằng ngày ông về nhà ăn tối cùng Lisa và các con. Ông và Lisa còn có những buổi tối ra ngoài cùng nhau. Mặc cho những đau đớn họ từng gây ra cho nhau, sau cùng Rory và Lisa cũng tìm lại được hôn nhân của mình.

Sự cảm mến và lòng ngưỡng mộ là hai trong số các yếu tố trọng yếu của một mối quan hệ lâu dài và viên mãn. Mặc dù thỉnh thoảng một cặp vợ chồng hạnh phúc có thể cảm thấy khó chịu vì lỗi lầm của người bạn đời, họ vẫn cảm thấy người mà họ lấy làm chồng/vợ là người đáng trân trọng và ngưỡng mộ. Khi tình cảm ấy biến mất hoàn toàn khỏi một cuộc hôn nhân, xem như mối quan hệ ấy đã chết.

94% số cặp vợ chồng nếu còn nhìn ra những điểm tốt đẹp trong quá khứ của mối quan hệ gần như nắm trong tay một tương lai hạnh phúc. Khi những ký ức đẹp đẽ ấy bị bóp méo, đó là lúc cuộc hôn nhân của bạn cần được cứu giúp.

Thật ra việc khơi dậy và bồi đắp sự cảm mến và ngưỡng mộ lẫn nhau không có gì phức tạp cả. Bạn vẫn có thể tìm lại cả những suy nghĩ tích cực bấy lâu bị chôn vùi, chỉ bằng cách nghĩ và nói về chúng.

Bạn có thể thực hiện điều này bằng cách suy ngẫm một chút về người bạn đời và về những gì khiến bạn cảm thấy cô ấy / anh ấy đáng yêu.

Khi bạn nhận thức được và thảo luận cởi mở về những khía cạnh tích cực về người bạn đời cũng như về cuộc hôn nhân, sự gắn bó giữa hai bạn sẽ được tăng cường.

Bí quyết 3: Hướng về nhau thay vì quay lưng lại với nhau

Khi các cặp vợ chồng chịu nói chuyện phiếm với nhau, họ sẽ sống hạnh phúc. Những đôi lứa nào có ý định ly hôn hoặc chung sống không êm ấm, những phút giây gắn bó ngắn ngủi ấy rất hiếm hoi.

Sự lãng mạn trong đời thường được nuôi sống bằng những điều hết sức bình dị giúp hai vợ chồng gắn bó với nhau. Mỗi khi bạn thể hiện sự trân trọng đối với người bạn đời, tức là bạn đang giữ cho sự lãng mạn tồn tại giữa guồng quay cuộc sống thường nhật.

Sự lãng mạn được bồi đắp bằng chính những lúc người vợ quay sang hỏi người chồng khi cả hai đang đi mua sắm trong siêu thị “Ở nhà hết thuốc tẩy chưa anh?” và người chồng trả lời “Anh không biết nữa. Thôi anh cứ mua để sẵn”, thay vì chỉ nhún vai thờ ơ.

Tình cảm lớn dần lên khi bạn biết người bạn đời hôm nay có một ngày làm việc không vui và bạn dành ra 60 giây trong quỹ thời gian của mình để lại lời nhắn chia sẻ vào hộp thư thoại của cô ấy / anh ấy.

Tình cảm lớn dần lên khi vợ bạn thỏ thẻ vào buổi sáng rằng “Tối qua em gặp cơn ác mộng tồi tệ chưa từng thấy”, và bạn đáp “Anh đang vội lắm, nhưng giờ em cứ kể đi, tối nay mình sẽ nói thêm về cơn ác mộng của em”, thay vì “Anh không có thì giờ đâu!”.

Trong tất cả những trường hợp trên, người chồng và người vợ đều chọn cách hướng về nhau thay vì quay lưng lại với nhau. Hành động hướng về nhau là nền tảng của sự kết nối bền chặt giữa hai vợ chồng về mặt cảm xúc, sự lãng mạn, niềm đam mê và đời sống tình dục viên mãn.

Hướng về nhau từ những điều nhỏ nhặt cũng là cách thức duy trì cảm xúc lãng mạn lâu dài. Nhiều người cứ tưởng bí quyết nối lại sợi dây tình cảm với người bạn đời phải là bữa tối dưới ánh nến hoặc kỳ nghỉ trên biển. Nhưng thật ra, bí quyết ấy chính là ý thức hướng về nhau từng chút một, mỗi ngày.

Những cặp vợ chồng ít quan tâm đến nhu cầu cảm xúc của nhau thường là do vô tâm chứ không phải cố ý. Vì vậy hãy nhớ, việc bạn sẵn lòng giúp đỡ nhau sẽ giúp hôn nhân bền chặt hơn, say mê hơn cả một kỳ nghỉ xa hoa. Hãy làm cho việc hướng về nhau trở thành một phần tất yếu của cuộc sống và không có gì là khó khăn cả.

Bạn có thể duy trì “tài khoản ngân hàng tình cảm” của mình bằng cách, thay vì mải đay nghiến những gì người bạn đời chưa làm được trong quá khứ, hãy tập trung vào những điều bạn muốn có ở hiện tại. Chẳng hạn bạn sẽ nói “Anh/em muốn có em/anh ở bên cạnh khi cả hai cùng dự tiệc”, chứ không phải “Em/anh luôn bỏ rơi anh/em”.

Điều mà lời thăm hỏi “Ngày hôm nay của anh/em thế nào?” mang lại cho hôn nhân chính là giải tỏa những căng thẳng không bắt nguồn từ cuộc hôn nhân ấy.

Một ngày, bạn có thể dành ra hai mươi đến ba mươi phút để chuyện trò cùng nhau. Quy luật chính yếu là hãy trao đổi bất kỳ chuyện gì, trừ cuộc hôn nhân của hai người. Đây không phải lúc giải quyết mâu thuẫn. Đây là cơ hội để hai người trở thành chỗ dựa cảm xúc cho nhau.

Kỹ thuật lắng nghe có thể mang lại lợi ích to lớn nếu cuộc tranh luận không nhằm mục đích công kích nhau. Thường thì người bạn đời không có ý định nhờ bạn đưa ra giải pháp – tốt nhất bạn nên làm thính giả trung thành, hoặc chỉ đơn giản là nơi để người ấy trút bầu tâm sự.

Phụ nữ thường nhạy cảm với việc đưa ra lời khuyên hơn nam giới. Khi người vợ kể cho chồng nghe về vấn đề cô ấy đang đối mặt, nếu anh chồng lập tức đưa ra lời khuyên, cô ấy sẽ có cảm giác tiêu cực. Thay vào đó, cô mong được nghe anh bày tỏ sự thấu hiểu và cảm thông.

Các ông chồng lại dễ chịu hơn nhiều khi nhận được ý kiến từ vợ, vì thế các bà vợ hoàn toàn có thể đưa ra những lời khuyên nhẹ nhàng. Tuy nhiên, khi người chồng trải lòng với vợ về khó khăn của mình trong công việc, anh vẫn thích được vợ thông cảm hơn là nghe vợ đề xuất giải pháp.

Nam giới thường tin rằng khi vợ gặp rắc rối, mình nên là người giải quyết vấn đề. Gánh nặng này sẽ được dỡ bỏ khi họ nhận ra rằng trách nhiệm đó không cần thiết, và những gì vợ họ muốn hoàn toàn ngược lại.

Cách hay nhất để bạn ghi điểm với người bạn đời là đừng cố giải quyết vấn đề của họ.

Khi hai vợ chồng thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau, bạn sẽ biết trân trọng quan điểm của đối phương dù có đồng ý với nó hay không. Khi có sự mất cân bằng về vai trò giữa vợ và chồng, bạn sẽ phải đối mặt với căng thẳng lớn trong hôn nhân.

Bí quyết 4: Hãy để người bạn đời ảnh hưởng bạn

Các bà vợ có thể nổi giận hay thậm chí khinh thường chồng, nhưng họ luôn để chồng ảnh hưởng đến quyết định của mình bằng cách quan tâm đến ý kiến và cảm xúc của các ông. Vậy mà chẳng có mấy ông chồng làm được điều tương tự cho vợ.

Những bà vợ nào được chồng chấp nhận sự ảnh hưởng sẽ ít gay gắt với chồng hơn khi thảo luận về một vấn đề nan giải nào đó trong hôn nhân. Điều này giúp cuộc sống lứa đôi của họ vượt qua sóng gió.

Chấp nhận sự ảnh hưởng không có nghĩa là bạn không bao giờ thể hiện cảm xúc tiêu cực đối với người bạn đời. Hôn nhân vẫn có thể sống sót qua vô vàn cơn giận dữ, than phiền, thậm chí chỉ trích lẫn nhau. Dồn nén cảm xúc tiêu cực trước mặt người bạn đời chẳng những không tốt cho hôn nhân mà còn không tốt cho huyết áp của bạn.

Càng có khả năng lắng nghe những gì bạn đời bày tỏ và xem xét quan điểm của người đó một cách trân trọng, bạn càng có thể tìm ra cách giải quyết vấn đề khiến cả hai bên đều thấy thoải mái và hài lòng. Nếu bạn bỏ ngoài tai những mong muốn, ý kiến và giá trị sống của người bạn đời, thỏa hiệp là chuyện không tưởng.

Khi người chồng chấp nhận sự ảnh hưởng từ vợ, thái độ cởi mở của anh cũng giúp gia tăng tính tích cực trong mối quan hệ bằng cách củng cố tình bằng hữu giữa hai người.

Không phải tất cả phụ nữ đều hiểu về cảm xúc và có kỹ năng giao tiếp tốt hơn đàn ông (vẫn còn nhiều phụ nữ hoàn toàn mù tịt về giao tiếp trong xã hội, và rất vô duyên nữa là đằng khác), nhưng thông thường phụ nữ thông minh cảm xúc hơn nam giới, vì một lý do đơn giản: yếu tố sinh học.

Thực tế cho thấy, người chồng nào chấp nhận ảnh hưởng từ vợ có khả năng trở thành một người cha trên cả tuyệt vời. Anh đồng cảm với thế giới của con, hiểu những người bạn và cả những nỗi sợ hãi của bọn trẻ. Bởi anh không sợ đối mặt với cảm xúc, anh dạy cho con biết tôn trọng cảm xúc nội tâm. Anh tắt chương trình đá banh trên tivi để lắng nghe con, bởi anh muốn các con nhớ rằng anh luôn dành thời gian cho chúng. Người chồng, người cha thời đại mới này mang đến một cuộc sống gia đình đầy ý nghĩa và thú vị. Với hậu phương vững chắc là gia đình hạnh phúc, anh có thể làm việc một cách hiệu quả.

Một số ông cố cưỡng lại sức ảnh hưởng của vợ vì họ tin rằng sự chuyển biến về vai trò của hai giới chỉ là thứ phong trào thoáng qua. Nhưng bằng chứng khoa học cho thấy chúng ta đang sống giữa thời kỳ chuyển biến về văn hóa, và mọi thứ sẽ không bao giờ quay lại như trước nữa.

Những xã hội phụ hệ thường có các đặc điểm sau:

Thực phẩm khan hiếm và cuộc sống thường nhật khó khăn. Nguy hiểm luôn rình rập.

Thịt lấy được từ các con thú lớn luôn có giá trị hơn các loại thực phẩm khác. Việc tổ chức săn bắt là đặc quyền của nam giới.

Nam giới không tham gia vào việc chăm sóc và nuôi dạy con cái. Họ có thể chăm lo cho những đứa lớn, nhưng những đứa nhỏ thì không.

Hình ảnh người phụ nữ ít khi xuất hiện trong những biểu tượng thần thánh, đặc biệt là trong thần thoại.

Xã hội của chúng ta ngày nay đã khác:

Thực phẩm rất dồi dào, và môi trường sống cũng không còn quá khắc nghiệt nữa. Luật pháp giúp đa số chúng ta cảm thấy tương đối an toàn.

Nam giới không còn là thành viên duy nhất nuôi sống gia đình.

Nhiều người đàn ông thời nay muốn tham gia vào việc chăm sóc, nuôi dạy con cái.

Thử thách cho các ông lúc này là quyết định đối mặt và hành động ra sao trước biến chuyển quá lớn này.

Điểm khác biệt căn cơ nhất giữa hai mẫu ông chồng là người chồng “kiểu mới” nhận ra rằng có những lúc họ phải biết nhường nhịn trong cuộc sống để chiến thắng.

Chấp nhận ảnh hưởng là một thái độ sống, nhưng đồng thời nó cũng là một kỹ năng mà bạn có thể trau dồi nếu biết để ý đến mối quan hệ giữa hai vợ chồng. Khi có mâu thuẫn xảy ra, chìa khóa giải quyết vấn đề là sẵn sàng thỏa hiệp cùng nhau.

Nếu người đàn ông vẫn không chấp nhận ảnh hưởng từ vợ về một vấn đề nào đó, bất chấp mọi nỗ lực, thì đó là dấu hiệu cho thấy có một vấn đề tiềm ẩn đang cản đường cản lối anh.

Hai dạng mâu thuẫn trong hôn nhân

Hôn nhân là sự kết hợp của hai cá thể độc lập với những chính kiến riêng biệt, giá trị tốt đẹp lẫn tật xấu cá nhân. Vì thế thẳng có gì ngạc nhiên khi ngay cả trong những cuộc hôn nhân hạnh phúc, người chồng lẫn người vợ vẫn phải đương đầu với vô vàn thử thách. Một số mâu thuẫn chỉ khiến bạn bực mình một chút, nhưng nhiều vấn đề khác lại gây căng thẳng nặng nề.

Tất cả những mâu thuẫn trong hôn nhân đều rơi vào một trong hai dạng: hoặc có thể giải quyết, hoặc tồn tại mãi mãi – trở thành một phần cuộc sống của hai người.

Những vấn đề không bao giờ biến mất

Phần lớn mâu thuẫn trong hôn nhân rơi vào trường hợp này. Đó là những vấn đề mà dù sau 1 hay nhiều năm chung sống, hai vợ chồng vẫn tranh cãi về nó, nhưng họ sống chung với những mâu thuẫn bất di bất dịch đó mà không để cho chúng khiến họ cảm thấy quá tải. Chẳng hạn, người chồng không thích đi chơi với gia đình vợ, mức độ ngăn nắp, phương pháp giáo dục con, nhu cầu tình dục, làm việc nhà…

Thông thường, các cặp vợ chồng hiểu những vấn đề ấy là một phần tất yếu của mối quan hệ, giống như “sinh, lão, bệnh, tử”. Tương tự với cái đầu gối hay giở chứng, cái lưng đau, đường ruột rối loạn hoặc khớp tay sưng…, dù không ưa những triệu chứng đó, chúng ta vẫn có thể đương đầu với chúng, tránh những thứ khiến chúng tồi tệ hơn, đồng thời tìm hiểu xem có phương pháp nào giúp ta đối phó với chúng tốt hơn không.

Nhà tâm lý học Dan Wile nói rằng “Khi lựa chọn người bạn đời, xem như bạn đã chọn một loạt vấn đề không thể giải quyết mà bạn sẽ phải vật lộn với nó trong suốt mười, hai mươi, thậm chí năm mươi năm”.

Trong những cuộc hôn nhân bấp bênh, những mâu thuẫn vĩnh viễn dạng này cuối cùng sẽ giết chết mối quan hệ. Thay vì tìm cách đối phó với mâu thuẫn một cách hiệu quả, các cặp vợ chồng sa lầy vào chúng, họ nhai đi nhai lại một chuyện, càng ngày càng cảm thấy tổn thương, thất vọng, họ thấy mình bị quá tải, họ bắt đầu cách ly hoặc phong tỏa những bất đồng đó. Dần dần họ sống như hai đường thẳng song song và không tránh khỏi cảm giác cô đơn trong chính ngôi nhà của mình – hồi chuông báo tử cho mọi cuộc hôn nhân.

Những biểu hiện của tình trạng bế tắc:

- Mâu thuẫn khiến bạn cảm thấy bị người bạn đời hắt hủi.
- Hai bạn cứ nói về chuyện đó suốt nhưng chẳng đi được đến đâu.
- Sau khi thảo luận về vấn đề này, bạn còn cảm thấy tổn thương và thất vọng nhiều hơn.
- Cuộc đối thoại về vấn đề này thiếu sự hài hước, cũng chẳng có cảm xúc yêu thương gì cả.
- Cảng lúc càng trở nên cứng nhắc, dẫn đến lăng mạ nhau trong quá trình thảo luận, trở nên cực đoan trong cách nhìn nhận đồng thời càng khó thỏa hiệp hơn.
- Cuối cùng, không còn kết nối về mặt cảm xúc.

Cãi vã không dứt cho thấy những khác biệt sâu sắc giữa hai người, và bạn cần giải quyết điều đó trước khi muốn mọi thứ đâu vào đấy.

Những vấn đề có thể giải quyết

Những vấn đề này nghe có vẻ tương đối đơn giản so với những mâu thuẫn không thể hòa giải, nhưng nó vẫn có thể gây ra cho hai vợ chồng nhiều chuyện đau lòng.

Một vấn đề có thể giải quyết không có nghĩa là nó sẽ được giải quyết, nếu như bạn không làm gì cả.

Cách mà cặp vợ chồng thông minh xử lý bất đồng: Mở lời một cách dễ nghe thay vì cay nghiệt; Học cách chữa cháy một cách hiệu nghiệm; Theo dõi những dấu hiệu cơ thể cảnh báo tình trạng quá tải trong quá trình thảo luận; Học cách thỏa hiệp; và Chấp nhận những điểm chưa hoàn hảo của nhau.

Nếu bạn và người bạn đời đang gặp mâu thuẫn, sẽ không dễ gì nhận ra đó là dạng mâu thuẫn nào – bế tắc hay có thể giải quyết. Một cách để xác định các vấn đề có thể giải quyết là chúng có vẻ ít đau đớn, ít phiền muộn hoặc ít căng thẳng hơn so với những mâu thuẫn thường trực, trầm kha. Đó là vì khi tranh cãi về một vấn đề có lối thoát, bạn chỉ tập trung vào tình huống.

Tuy nhiên, nếu hai người không cùng nhau tìm ra cách thỏa hiệp trong vấn đề tranh cãi thì rất có thể sẽ trở nên ngày càng phẫn uất và bám chặt vào hững lý lẽ của riêng mình. Mâu thuẫn càng trở nên trầm trọng hơn và ảnh hưởng đến những khía cạnh khác trong cuộc sống hai người. Nó có thể phát triển thành loại mâu thuẫn vĩnh viễn.

Bạn có thể nhận thấy người bạn đời dễ hòa giải hơn bạn tưởng trong quá trình tranh cãi, một khi bạn biết mình cần lắng nghe điều gì.

Nếu một trong hai người (hoặc cả hai) thấy mình bị xét đoán, hiểu lầm hoặc bị người kia chối bỏ, bạn sẽ không thể nào giải quyết được những xung đột. Quy luật này đúng với mọi vấn đề lớn nhỏ.

Bạn muốn người bạn đời cho lời khuyên về cách giải quyết xung đột giữa bạn với sếp. Nếu vợ/chồng bạn ngay lập tức chỉ trách bạn, khăng khăng cho rằng sếp bạn đúng, còn bạn thì sai, và tại sao bạn phải gây hấn với sếp làm gì, thì có lẽ bạn sẽ cảm thấy hối tiếc vì đã đề cập đến chuyện này. Nhiều khả năng bạn sẽ tìm cách bào chữa, trở nên giận dữ, cảm thấy bị xúc phạm, tổn thương hoặc nhiều cảm giác trộn lẫn nhau, cho dù sau đó người bạn đời sẽ đáp lại một cách thành thật: “Nhưng anh/em chỉ đang muốn giúp em/anh thôi mà”.

Có sự khác biệt lớn giữa câu nói “Anh chạy xe kinh quá! Anh có đi chậm lại không, hay anh muốn cả hai cùng chết!”, và câu “Em biết anh thích cảm giác chạy xe nhanh. Nhưng em thật sự rất căng thẳng mỗi khi anh chạy quá tốc độ. Anh có thể lái chậm lại không?”.

Có thể cách nói thứ hai dài hơn một chút. Nhưng khoảng thời gian thêm này rất đáng giá, bởi đó là cách duy nhất có tác dụng. Một sự thật đơn giản là người ta chỉ chịu thay đổi khi họ cảm thấy được yêu thương và chấp nhận. Ngược lại, khi cảm thấy bị chỉ trích, ghét bỏ và không được trân trọng, không cách gì lay chuyển được họ. Thay vào đó, họ cảm thấy bị tấn công và càng cố tỏ ra tự vệ.

Để hôn nhân tiến triển tốt đẹp, bạn cần tha thứ cho nhau và quên đi những bất hòa đã qua. Sẽ khó đấy, nhưng thành quả rất xứng đáng. Khi bạn tha thứ cho người bạn đời, cả hai cùng có lợi. Cảm giác cay đắng, chua xót là một gánh nặng.

Mời bạn xem tiếp phần 2