Xe gia đình: Cũ người mới ta

Có lần đang lái xe, tôi thoáng nhìn thấy chiếc xe mình mới bán đi mấy tháng trước. Không kịp đuổi theo chiếc xe cũ để chụp ảnh đưa lên Facebook, cũng không rõ chiếc xe đó bây giờ là của ai, dùng như xe gia đình hay xe doanh nghiệp, vì sao chưa đổi biển số. Cũng như chiếc xe mình đang chạy được mua lại từ một người khác mà chưa đổi biển số, chẳng biết có khi nào chủ cũ vô tình nhìn thấy nó trên phố hay không.

Còn nhớ, chiếc xe đầu tiên tôi mua hơn 10 năm trước là chiếc Fiat 1.3, giá gần 13.000USD.

Hôm tôi lấy xe về, anh Nam - một đàn anh, cũng là hàng xóm ra xem xe và góp chuyện: "Các chú bây giờ cứ mua xe mới tinh về, đổ xăng là chạy. Sướng thì sướng thật nhưng không thú”.

Và anh Nam kể chuyện "thời xa xưa", khi thị trường xe hơi chưa mở cửa, những người thích lái xe phải chạy xe cũ, đa số là xe từ trước 1975 hoặc xe nhập từ Campuchia, thường bị hỏng hóc, đi xa phải nằm lại dọc đường là chuyện thường tình.

Cái thời xa xưa đó thực ra cũng chẳng xa gì mấy, khoảng cuối thập kỷ 1980, đầu thập kỷ 1990. "Lái xe thời đó phải biết sửa xe, ít nhất cũng là đấu bình, biết thay bugi chứ không phải là mấy chuyện cơ bản như kiểu thay vỏ xe đâu" - anh Nam bảo.

Tất nhiên nếu cho rằng "phải lái xe cũ để nằm đường mới biết cái thú lái xe" cũng chỉ là một cách nói mà không phải ai cũng đồng ý.

Một hàng xóm khác của tôi - ông Thanh Hà, người đã có thâm niên chơi xe mấy chục năm, đã chạy qua nhiều loại xe, từ xe cũ đến phân khúc trung bình như Mazda, Toyota rồi xe sang Mercedes, BMW, kể: "Tôi sợ xe cũ lắm, ham rẻ mua chiếc Mercedes E230 là "kinh nghiệm nhớ đời"".

Ông Hà nhớ lại, thời đó có "Mẹc" chạy là "ngon lắm". Người mua Mẹc mới tinh kiểu "đổ xăng lăn bánh" toàn là những người giàu, người thường muốn chạy Mẹc chỉ chờ ai bán lại giá mềm để có cơ hội sở hữu.

Ông Hà cũng mơ một chiếc xe sang, mới tinh mà không đủ tiền nên đành chờ thời. Một ngày đi đánh tennis, một người quen giới thiệu một người quen khác, ông Hà gặp người đang muốn bán chiếc E230 với giá chỉ bằng khoảng 30% so với xe "đổ xăng lăn bánh".

Người muốn bán gặp người thích mua, giá cả thuận mua vừa bán, ông Hà quyết liền. Mua về mới biết, chiếc xe thường xuyên gặp trục trặc. Ông Hà bảo: "Chẳng ai lừa ai cả, tại mình tính không tới thôi. Chiếc xe đã tới hạn, đã chạy đến mức bắt đầu phải thay thế, chỉnh sửa một số bộ phận, lại thêm những lỗi sử dụng không kỹ nên thường xuyên gặp trục trặc, không bị bộ phận này thì đến bộ phận khác, nhất là hệ thống điện. Tóm lại là rất bực mình".

Sau khi "gả bán" cho nhanh và đương nhiên chấp nhận lỗ, ông Hà rút ra một kinh nghiệm tiền nào của nấy, cứ xe mới mà chạy. Từ đó, ông Hà chỉ mua xe mới, chạy chừng vài ba năm, qua hết một hoặc hai lần đăng kiểm là bán.

Kinh nghiệm của ông Hà tỏ ra phù hợp với nhiều người dùng xe hiện nay, như các doanh nhân, những ngưởi trẻ tuổi khá giả. Từ khi thị trường xe hơi mở cửa, các loại xe được nhập vào Việt Nam nhiều và quảng cáo cũng nhiều, hệ thống bảo hành, dịch vụ được mở ra, người thích xe và có tiền chọn mua xe "đổ xăng lăn bánh" như lời anh Nam nói.

Thực ra, những chiếc xe mua về chạy vài chục ngàn đến hàng trăm ngàn km hầu như chưa đủ để bộc lộ những hư hỏng lớn, trong khi dịch vụ bảo hành, bảo trì đầy đủ, xe luôn được chú ý kiểm tra theo quy trình thì chuyện xe nằm đường bây giờ hy hữu lắm.

Trở lại với chiếc Fiat 1.3 - chiếc xe "đầu đời" giúp tôi làm quen cảm giác cầm lái. Chiếc xe "đầu đời" theo tôi thì không cần đắt tiền lắm, chỉ cần không hay hư vặt.

Sau một năm, khi đã có cảm giác lái tốt, khi đã quen xe, bỗng thấy chiếc xe có những bất tiện mà ngày đầu không để ý. Xe thì nhỏ, chật, máy 1.3 dễ bị hụt hơi khi vượt đường trường, ít "đồ chơi".  Thế là vợ chồng tôi quyết định bán nó. Vậy là chiếc Fiat 1.3 đã "làm xong nhiệm vụ”.

Một ngày đẹp trời, chúng tôi tìm mục rao vặt trên báo, gọi điện thoại cho vài người đăng quảng cáo "mua xe cũ giá cao, xem xe tận nhà”. Sau khi thống nhất sơ bộ theo mô tả, chúng tôi mời một người đến nhà xem xe. Người mua tỏ ra rất rành khi xem số km đã chạy, kiểm tra tình trạng xe, giấy tờ, anh ta trả giá, cũng cò kè bớt một thêm hai.

Chiếc xe giá tương đương 13.000USD sau một năm được trả giá gần 10.000USD. Người mua xe bảo: "Tôi rành xe lắm, xem xe, nghe tiếng nổ là biết tình trạng rồi. Tôi thiện chí mua thiệt, anh chị mà có gọi người khác cũng chẳng hơn giá được đâu". Nghe có lý, quyết cái rụp! Họ đặt tiền, hẹn ngày ký giấy rồi lái xe đi.

Sau đó, tôi mua chiếc Ford Laser 1.8, tầm giá 30.000USD - một sự nâng cấp, xe có CD, ghế da, mâm đúc, thắng dĩa... Thế là đã ổn lắm.

Rồi ngày tháng qua đi, nhu cầu thay đổi. Sau vài năm, chiếc sedan bắt đầu bộc lộ những bất cập, con cái lớn lên, cần một không gian rộng hơn. Thế là đến lượt chiếc Ford Laser 1.8 "hoàn thành nhiệm vụ”.

Khi tôi bán xe Ford thì thị trường đã bắt đầu có dịch vụ kiểm tra, định giá xe, thu mua xe cũ của các hãng. Việc mua bán thuận tiện hơn và dễ tạo được sự tin tưởng.

Với xe mới, lần này tôi nhắm tới là xe đa dụng MPV (Multiple Purpose Vehicle) hoặc SUV (Sport Utility Vehicle) 7 chỗ, gầm cao. Đang cân nhắc, so sánh giữa các loại xe cùng phân khúc thì một lần ra Hà Nội gặp người bà con có chiếc Captiva mới lăn bánh hơn 10.000km, cần tiền bán giá chỉ hơn 70% so với lúc "đổ xăng lăn bánh".

Tôi mua liền. Đem xe biển số Hà Nội vào Sài Gòn, đến đại lý để "đổi đăng ký hộ khẩu", tư vấn kỹ thuật sau khi kiểm tra xe cho biết, xe coi như mới chạy lướt, anh mua được giá này là tốt rồi. Vậy là yên tâm.

Với trường hợp chiếc Captiva của tôi, dân buôn bán xe bảo gặp duyên mới mua được, xe còn tốt, phần lỗ "mất giá” đến gần 30% so với giá xe mới đã có người gánh chịu!

Trừ những lần bị va quẹt trầy xước phải tìm đến dịch vụ, còn bình thường tôi chỉ việc đổ xăng và chạy, đến ngày tháng có người nhắc đi bảo trì. Rồi ngày tháng qua đi, chiếc Captiva cũng cũ dần, cũng đến lúc bắt đầu bộc lộ những bất cập so với nhu cầu.

Tôi lại gọi dịch vụ bán xe. Chiếc Captiva được giao tại điểm thu mua xe cũ của Hãng, giao xe, trả tiền nhanh chóng, thuận tiện.

Khi nghe tôi hỏi các anh mua xe cũ về có dễ bán lại không, anh nhân viên bảo: "Thuận mua vừa bán, cũ người mới ta, cứ có giá phù hợp là thế nào cũng có người mua. Loại xe như của anh đã có khách dặn, người ta đang cần xe vừa tầm tiền, chắc mai mốt là bán được".

Sau đó tôi mua chiếc Fortuner mới, một loại SUV 7 chỗ cùng phân khúc với Captiva. Thấm thoắt cũng đã qua hai kỳ đăng kiểm.

Tôi đang chờ tới đầu năm 2018, nếu giá xe giảm thì sẽ đổi xe mới, thậm chí có thể tính đến chuyện nâng cấp lên xe sang tùy diễn biến của thị trường. Lúc đó, chiếc Fortuner sẽ "hoàn thành nhiệm vụ”. Ngay từ bây giờ đã có người dặn, khi nào anh chị đổi xe mới nhớ gọi tôi lấy lại chiếc Fortuner này nhé!

Một ngày mở album gia đình trong những chuyến đi, vô tình thấy lại hình ảnh những chiếc xe đã từng là "của mình", những chiếc xe đã từng gắn bó cùng gia đình mình với nhiều kỷ niệm trên nhiều cung đường. Chẳng biết những chiếc xe ấy bây giờ ở đâu, mang biển số gì, ai là người ngồi sau tay lái...