Giảm lãi suất điều hành từ ngày 16/9/2019

Động thái giảm lãi suất điều hành của NHNN được cho là đi theo xu hướng chung cắt giảm lãi suất của các NHTƯ trên thế giới gần đây

Theo đó, giảm lãi suất tái cấp vốn từ 6,25%/năm xuống 6,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4,25%/năm xuống 4,0%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN Việt Nam đối với các ngân hàng từ 7,25%/năm xuống 7,0%/năm.

Ngoài ra, lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở từ 4,75%/năm xuống 4,5%/năm. Hiệu lực thi hành từ ngày 16/9/2019.

Theo NHNN, giai đoạn trước đây, trong bối cảnh lãi suất quốc tế gia tăng, NHNN đã điều hành đồng bộ các giải pháp chính sách tiền tệ nhằm ổn định mặt bằng lãi suất, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng hợp lý. 

Giai đoạn gần đây, kinh tế thế giới diễn biến kém thuận lợi hơn, nhiều ngân hàng trung ương các nước, trong đó có Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), Ngân hàng Trung ương (NHTƯ) châu Âu (ECB) đã giảm lãi suất điều hành; trong nước kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, thị trường tiền tệ, ngoại hối diễn biến ổn định. 

Lần gần đây nhất, NHNN giảm lãi suất điều hành diễn ra cách đây hơn hai năm. Cụ thể, vào ngày 7/7/2017, NHNN Việt Nam đã ban hành các văn bản điều chỉnh giảm lãi suất có hiệu lực từ ngày 10/7/2017. Theo đó, giảm 0,25%/năm các mức lãi suất điều hành gồm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN Việt Nam đối với các ngân hàng.

Động thái trên của NHNN được cho là đi theo xu hướng chung cắt giảm lãi suất của các NHTƯ trên thế giới gần đây. Theo thống kê của website centralbanknews.info, từ đầu năm đến nay, đã có 41 NHTƯ có các biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ với 57 lần cắt giảm lãi suất. Trong khi đó, chỉ có 13 NHTƯ có xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ với 14 lần tăng lãi suất. 

Còn theo số liệu từ Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho biết, tính từ đầu tháng 8/2019 tới nay, có khoảng 19 NHTƯ trên thế giới hạ lãi suất cơ bản. Trong số đó có ba NHTƯ thuộc các nước Đông Nam Á là Thái Lan, Philippines và Indonesia. Bên cạnh đó, nhà điều hành chính sách tiền tệ tại Úc và New Zealand cũng để ngỏ khả năng tiếp tục giảm lãi suất về mức 0% sau hai lần giảm lãi suất từ đầu năm 2019.

Trong đêm qua, ECB cũng đã quyết định cắt giảm lãi suất tiền gửi từ -0,4% xuống mức thấp kỷ lục mới -0,5%, đồng thời tái khởi động chương trình mua trái phiếu với quy mô 20 tỷ EUR/tháng kể từ tháng 11/2019. ECB cũng nới lỏng các điều khoản của những khoản cho vay dài hạn cho các ngân hàng.

Việc NHNN cắt giảm lãi suất là khá bất ngờ, khi trước đó vào đầu tháng 9/2019, một đại diện của NHNN còn cho biết không có lý do gì để Việt Nam hạ lãi suất theo các nước. Năm ngoái, khi một loạt NHTƯ các nước trên thế giới tăng lãi suất thì NHNN vẫn giữ ổn định không tăng.

Trước đó vào cuối tháng 8/2019, NHNN cũng đã hạ lãi suất tín phiếu từ mức 3%/năm (giữ suốt từ đầu năm 2018) xuống 2,75% mà một số ý kiến cho rằng, đó là động thái nới lỏng tiền tệ, song theo đại diện NHNN đó đơn thuần chỉ xuất phát từ thanh khoản thị trường tốt, lãi suất liên ngân hàng cũng giảm nên NHNN có điều chỉnh lãi suất tín phiếu theo xu hướng thị trường.

Với việc giảm một loạt lãi suất điều hành như trên, có vẻ như NHNN đã phát tín hiệu nới lỏng chính sách trở lại, dù mức điều chỉnh là khá nhỏ, chỉ 0,25% cho thấy sự thận trọng của nhà điều hành. Dù vậy, các kênh tài sản có thể sẽ phản ứng tích cực trước thông tin này. Cụ thể, chỉ số VN-Index trong chiều 13/9/2019 đã phục hồi mạnh mẽ và đóng cửa tăng hơn 11 điểm.