Ngôn ngữ vang

Khi vang đã có bề dày lịch sử mấy ngàn năm và đã chảy tràn khắp bản đồ thế giới thì nghiễm nhiên nó có một thế giới riêng biệt với “ngôn ngữ” đặc thù.

Trên nhãn các chai vang Pháp thường có ba chữ “A.O.C” khẳng định đây là vang ngon, được sản xuất bởi một lò vang đúng theo quy định luật pháp của nước Pháp vì đó là ký hiệu của nơi trồng nho và sản xuất vang. Còn trên nhãn chai vang dành cho thị trường sử dụng tiếng Anh thường có ba chữ “A.B.V” để chỉ độ cồn tính theo dung tích.

Hai chữ AC thì chỉ sản phẩm của một hợp tác xã nông nghiệp, thường thấy trên các chai vang Hy Lạp, Bồ Đào Nha. Trong khi đó, hai chữ A.P là viết tắt của Amtliche Prufungsnummer, chỉ báo vang đã được kiểm nghiệm về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm đúng theo luật pháp nước Đức.

Trong thế giới vang, từ Balthazar được dùng để chỉ chai vang 12 lít, tương đương dung tích của 16 chai vang bình thường. Từ Barrique chỉ thùng vang Bordeaux của Pháp, chứa 225 lít vang có thể chiết ra thành 24 thùng, mỗi thùng 12 chai bình thường và từ Bodega là “lò vang” hoặc “hầm vang” theo tiếng Tây Ban Nha. Nhưng lò sản xuất vang ở Ý lại được gọi là cantina và một hợp tác xã sản xuất vang thường được mô tả là một Cantina sociale (ký hiệu CS trên nhãn chai vang).

Xin biết thêm rằng, Jeroboam là chai ba lít, tương đương bốn chai vang bình thường; Magnum là chai 1,5 lít, tương đương hai chai vang bình thường và Methuselah, chai sáu lít, tương đương tám chai vang bình thường. Và Nebuchadnezzar là chai 15 lít, tương đương 20 chai vang bình thường!

Trong tiếng Pháp, từ château có nghĩa là lâu đài nhưng quen được sử dụng để chỉ cơ sở sản xuất vang ở Bordeaux và sau này được sử dụng đại trà ở nhiều vùng sản xuất vang trên thế giới. Hãy chú ý đến hai từ viết và đọc na ná như nhau nhưng chỉ hai loại vang khác nhau. Đó là Clairet, một từ tiếng Pháp chỉ loại vang “trung dung” giữa vang đỏ lợt và vang hồng đậm. Và Claret, một từ tiếng Anh mô tả vang đỏ Bordeaux của Pháp.

Người sành điệu thừa biết chỉ có những loại vang sủi tăm sản xuất ở vùng Champagne của Pháp mới được gọi là champagne. Còn những chai vang trắng sủi tăm của Pháp sản xuất ở ngoài khu vực này được gọi chung là crémant.