Tắm tất niên

Năm nào cũng vậy, bộ lòng heo được giữ lại sau khi con heo đã bị xẻ thịt, sẵn bếp than nấu nước sôi làm sạch lông, đặt luôn nồi cháo, bỏ vào khúc xương đuôi và bộ lòng, thế là có nồi cháo lòng "hoành tráng" chia cho lũ trẻ cả xóm. Ngày ấy, được ăn chung với nhau, được miếng lòng tươi ngon, lũ trẻ sung sướng xì xụp húp cháo, cười nói nhiều hơn hẳn ngày thường.

Đứa nào đứa nấy vừa húp chén cháo nóng, vừa hào hứng tính lát đến giao thừa rủ nhau đi lượm pháo lép ở mấy nhà giàu có trong xóm. Chị bạn tôi nhớ về Tết chỉ có chừng đó, những khổ cực trên đường đời, những hạnh phúc, thành đạt đã đến với thế hệ của chị, nhưng cũng không đủ làm nguôi ngoai nỗi nhớ những buổi chiều húp cháo lòng ở xóm nghèo thời thơ ấu.

Tôi cũng thế, cũng nhớ những âm thanh của chiều 30 xưa. Tôi nghe tiếng bà ngoại gọi vào tắm, sắp giao thừa rồi, cảm nhận hơi nước ấm nóng phủ khắp bầu không khí giá lạnh của mùa đông miền Bắc.

Hồi ấy nhà tắm khu tập thể có cánh cửa gỗ mục hở trên hở dưới, gió lùa thông thống nên bọn trẻ con chúng tôi sợ tắm lắm, chỉ vì phải tắm gội sạch sẽ, thơm tho để đón giao thừa nên mới miễn cưỡng bước vào cái không gian đặc sệt mùi hạt ngò già, rễ cây hương bài, nắm lá hương nhu, ít lá sả, vùng vẫy, la hét, cười giỡn.

Cả khu tập thể đều nghe tiếng người lớn gọi trẻ con đi "tắm tất niên", chỗ dãy nhà tắm mịt mù hơi nước, hương thơm của thảo dược bay lên quấn quýt tạo nên hoài niệm suốt những năm tháng sau này.

Bây giờ nhà nào ở thành phố cũng có máy nước nóng, phòng tắm đầy đủ tiện nghi, nhà ấm áp, mùa đông chẳng làm trẻ con ngán tắm. Vì thế thủ tục "tắm tất niên" phai nhạt dần trước những chai dầu tắm gội nồng hương. Nhà tắm ngày ngày được phun tinh dầu sả, dầu quế, hương chanh thơm nức...

Cũng không còn tiếng gọi trẻ con đi "tắm tất niên" để người lớn lo giặt quần áo bẩn giũ sổ năm cũ. Nhưng cũng như trẻ con nông thôn căng lồng ngực hít thở và nhớ mùi rơm đốt trên đồng, trẻ con thành phố nay đã lớn tuổi cũng sẽ thích một ngày kia cảm mạo, nấu nồi nước xông, rồi bồi hồi nhớ lại tục tắm gội sạch sẽ để đón giao thừa.

Cuộc sống sẽ tiếp tục biến đổi, cái cũ qua thì cái mới sẽ đến, không cần quá lo âu, tiếc nuối. Dẫu các con tôi gần đến giao thừa sẽ đi tắm trong lặng lẽ, sẽ mặc quần áo đẹp se sua trong ồn ào, rồi cùng chúng bạn đến một quán trà sữa có "view" đẹp chờ xem pháo hoa.

Tâm trí của trẻ sẽ khắc ghi mùi khói pháo hoặc những tiếng ồ lên trầm trồ, tạo ra âm hưởng cho ký ức ngày xuân của thế hệ mới. Và hàng triệu thanh niên sẽ đăng những bức ảnh thanh xuân lên mạng xã hội để ghi dấu khoảnh khắc bước vào năm mới, tuổi mới. Đơn giản thế nhưng sẽ nhớ lâu! Ký ức của chúng ta còn tràn đầy kỷ niệm, chúng ta chưa sẵn sàng bàn đến việc bỏ hay giữ "ăn Tết Nguyên đán".