Nhiễm độc kết nối

Các y tá ở một bệnh viện lớn đang chuẩn bị chăm sóc cho một thiếu phụ sắp phẫu thuật đều ngạc nhiên khi thấy chị ấy liên tục hỏi về tình trạng sóng Wi-Fi ở khu vực này thế nào.

Đọc E-paper

Sau mới biết vì đột ngột vào bệnh viện, người bệnh này cần phải lên mạng internet liên tục để hiểu cặn kẽ hơn những gì bác sĩ tư vấn thông qua "ông bác sĩ Google".

Rồi chị cần nói chuyện với gia đình và bạn bè bằng mạng Viber miễn phí, có nhu cầu chia sẻ vài dòng trạng thái tâm sự trước ca phẫu thuật khó khăn trên trang Facebook. Và chị đón nhận khả năng nằm dưỡng bệnh vài ngày với lời than: "Không có internet thì... làm sao chịu nổi!".

Cảnh thường thấy ở quán cà phê dịp cuối tuần, có nhiều gia đình cùng đi ăn sáng cà phê thư giãn, nhưng ở đó rất ít có sự ấm áp, vui vẻ, quan tâm lẫn nhau. Tất cả các thành viên đều "chúi mũi" vào chiếc điện thoại thông minh và sử dụng các chức năng của nó.

Buổi cà phê gia đình biến thành buổi đọc báo đầu giờ buổi sáng, thành chụp ảnh để "check-in" địa điểm đưa lên Facebook. Cà phê "online" không phải không thú vị.

Ngay cả bà mẹ 40 tuổi cũng chụp ảnh, chụp quán, chụp ly nước dâu tây sữa chua để đưa lên trang cá nhân kèm theo lời chúc cuối tuần tới bạn bè. Lập tức ở tận Sài Gòn, Hà Nội, thậm chí tận châu Âu, các bạn đáp ứng, cũng gửi lên những ly cà phê sáng, những lời hỏi thăm, chúc tụng...

Con trai chơi game trực tuyến. Con gái xinh đẹp cũng tự chụp ảnh khoe khoang. Nhờ smart phone, con cái đã lớn không càu nhàu vì phải họp mặt cà phê gia đình trong những buổi sáng cuối tuần như vậy.

Và đã bao giờ bạn phải bực bội vì người đối diện thường xuyên kiểm tra chiếc điện thoại, bởi những âm thanh báo hiệu thông tin đến từ đó? Nào kiểm tra tin nhắn, nào ngó qua Facebook, nào dòng thác quảng cáo đến từ các mạng gọi điện thoại miễn phí như Line, Zalo...

Và đã bao giờ bạn thấy cuộc sống thoải mái hơn nhờ chiếc smartphone tạo ra những thói quen tích cực, thúc đẩy cuộc sống tốt đẹp lên? Bạn trở thành chuyên gia ở tất cả những lĩnh vực bản thân quan tâm nhờ có thể tìm kiếm tài liệu mọi lúc rảnh rỗi, thậm chí cả lúc phải ngồi tàu xe đường dài hay nấu ăn.

Một hôm bước ra ban công thấy trống trải, chỉ cần vài cú "chạm, quẹt", các trang chuyên về kiến trúc, nhà vườn đã cho bạn hàng chục lời tư vấn và hình ảnh để sửa chữa khiếm khuyết của cái ban công này. Bạn muốn gầy dựng một vườn rau sinh thái để chống nhiễm độc thực phẩm?

Vào smartphone, sẽ có một quy trình để bắt đầu, để có tất cả địa chỉ mua bán dụng cụ, đất sạch, khay chậu và hạt giống. Bạn không cần đến tận cửa hàng để xem chiếc xe hay chiếc điện thoại đời mới và giá cả. Cứ ngồi nhà, lên mạng xem chọn lựa và quyết định.

Ngày hôm nay, một văn bản quy phạm pháp luật ra đời, nếu không đáp ứng được nhu cầu cuộc sống, ngày mai văn bản ấy sẽ bị một dòng thác dư luận phân tích, phản biện, chế giễu.

Các nhà sản xuất công nghệ đã tạo ra một nhu cầu mới, thay đổi mạnh mẽ thói quen của cư dân, đó là tạo ra một cuộc sống "online" mọi nơi mọi lúc từ những chiếc smartphone màn hình cảm ứng ngày càng lớn, hay máy tính bảng giá ngày càng rẻ.

Và bây giờ đã đến lúc các gia đình phải bàn bạc với nhau, con bao nhiêu tuổi thì cho xài điện thoại thông minh. Đến đoạn này thì tất cả các ông bố bà mẹ đều chỉ muốn cho con chiếc điện thoại "thường thường bậc trung" mà thôi.

Ai cũng muốn con mình nói không với internet, bởi kiểm soát một chiếc máy tính để bàn thì còn khả thi, chứ điện thoại đã xác định "chính chủ” thì con em họ sẽ phản đối chuyện cha mẹ kiểm soát ngặt nghèo việc sử dụng.

Nhưng cũng nhiều người lớn kêu lên rằng, chính chiếc smartphone đã làm cho họ thấy bi quan với cuộc sống. Từ bỏ thói quen mua báo in, chiếc smartphone đưa người ta vào thế giới báo điện tử, vào các tin tức không kiểm soát trên mạng xã hội để rồi chìm ngập vào bầu không khí nhiễm độc văn hóa.

Người lớn cũng bị khuất phục bởi tin tức xấu chiếm một thời lượng áp đảo, một không khí bi quan, và một xã hội với các giá trị thật giả, điên đảo, thiếu tình người, với các vụ việc cụ thể mỗi ngày đầu độc tinh thần, làm cho con người chán nản, phòng vệ thì ít, mất niềm tin thì nhiều.

Có người ví von chúng ta đang gặt hái một xã hội trầm cảm vì tiếp nhận quá nhiều tin tức xấu mà không có cách nào phản vệ, chúng thật sự đầu độc đời sống văn hóa, tinh thần bởi cách khai thác thông tin rẻ tiền, giật gân, lối đưa thông tin thiếu nghiệp vụ, bất chấp đạo đức.

Chúng ta đang hồ hởi đón nhận những thay đổi được đưa lại bởi thành tựu của khoa học công nghệ thông tin. Nhưng chưa thấy ai nói đến việc một xã hội sẽ thích ứng và phát triển văn hóa ra sao khi chiếc smartphone sẽ trở thành chiếc cổng giao tiếp quan trọng nhất mỗi ngày.