Đừng giận, khi người trẻ mê người trẻ

Hội Sách TP.HCM lần thứ XIII đã khép lại. Giới truyền thông cùng các nhà kinh doanh sách vẫn rất lạc quan với hình ảnh hơn 1 triệu lượt độc giả đến hội, ra về tay sách nách mang. Hàng vạn bức hình về đầu sách bán chạy và người đi hội sách khoe dáng được tung lên Facebook.

Đọc E-paper

Nhưng vẫn có rất nhiều người thuộc giới trí thức không đứng về phía lạc quan, đặc biệt là những người thuộc lứa tuổi 6x hoặc 7x đầu đời. Họ nổi giận vì người trẻ đi hội sách chỉ mua sách ngôn tình Trung Quốc, mua những cuốn sách "hời hợt" của tác giả 8x, mua sách kể chuyện đời, khoe tình tiền nhảm nhí của các ca sĩ, và tiến bộ lắm thì mua sách để học về các bí quyết thành công do các nhà tỷ phú chắp bút.

Mua sách gì là một cách phản ánh tâm trạng xã hội của người trẻ. Cả xã hội quay cuồng lối sống chụp giựt, nổi tiếng hào nhoáng thì độc giả trẻ lao theo sách mô tả chuyện đó cũng là điều dễ hiểu.

Ngày nay, bạn trẻ nào cũng có smart phone, có trang cá nhân kết nối chặt chẽ với cộng đồng. Mỗi ngày các bạn đọc hàng trăm dòng "trạng thái", thứ văn học "status" chủ yếu lấy chia sẻ làm nền tảng, không cao đạo giáo dục, không giáo điều. Người trẻ với thói quen của thời công nghệ không muốn đọc "Buồn nôn" của Jean Paul Sartre để lý giải những vấn đề "cô đơn" của mình trong cuộc sống hối hả.

Điều này có thể xem là thái độ phản kháng của độc giả trẻ với giáo dục khô cứng và những vũng lầy của trạng thái xã hội căng thẳng. Họ mặc kệ những cuốn sách giá trị, mặc kệ lời kêu gọi của các trí thức và các nhà đạo đức học. 

Hãy nghe cây bút trẻ Hamlet Trương mới đứng vào hàng "Top-best sellers" của Hội Sách TP.HCM 2014 tâm sự khi bị độc giả mỉa mai đại diện "dòng văn học status":

"Chúng tôi thức tỉnh được mình sẽ sớm hết thời. Đó là quy luật chúng tôi học nhanh hơn bất kỳ ai. Không biết sau hai năm có còn được thương yêu như vậy. Nhưng cũng nhờ ý thức này, mỗi ngày làm việc chúng tôi đều thấy vui và hạnh phúc. Sự tận hưởng này chúng tôi không bao giờ quên, vì đó là những năm tháng "biến động" và đẹp nhất cuộc đời chúng tôi.

Càng ý thức mình "sắp hết thời", chúng tôi càng làm thật nhiều, làm thật hay, làm thật nhanh. Những tác phẩm mới sẽ sớm xuất hiện. Chúng tôi muốn tranh thủ làm việc, trước khi kết thúc mọi thứ rồi cùng người mình yêu biến mất khỏi thị phi để sống hạnh phúc như cổ tích".

Người trẻ đang dẫn dắt người trẻ đi những quãng đường ngắn, với những vấn đề mới nảy sinh không có gì đảm bảo là giá trị thật như vậy đó!

Dịch giả Cao Việt Dũng phân tích: "Đừng có thấy bản chất của các sách Best-sellers mà lo sợ. Nước nào cũng có hiện tượng sách y như vậy". Hiện tượng trảy hội sách và mua sách loại nào là một đơn đặt hàng nghiên cứu về đề tài xã hội học cho các nhà giáo dục và nhà nghiên cứu  Hơn ai hết, giới trí thức cần dấn thân nhiều hơn trong việc tham gia điều chỉnh các chính sách cải cách giáo dục hơn là ca thán như hiện nay.