Giản dị là vẻ đẹp tối thượng

“Hà Tiên thập cảnh”, “Hà Tiên đất Phật người hiền” là câu được đời khen tặng nhưng buồn thay lại là nơi nổi tiếng buôn lậu. Hàng hóa bất kỳ nước nào sản xuất mà từ Thái Lan chuyển lậu đến Hà Tiên đều được gọi là hàng Thái, như: dép Thái, chiếu Thái, xà bông Thái, nhang Thái, dầu gội, sữa, nước ngọt Thái và nhiều thứ “Thái” khác. Có người nói: “Sống ở Hà Tiên mà không dùng hàng Thái thì không phải người Hà Tiên.” Thói quen không dùng hàng Thái thấy khó chịu, xem như mình “quê”, liền viện cớ: “Hàng nước mình không tốt lại mắc, tội gì không dùng hàng Thái”. Câu thách thức, khiêu khích làm đau đầu giới doanh nhân doanh nghiệp nước nhà.

Bỗng nhiên như một phép lạ, ngày 10 tháng 12 năm 2017, Hà Tiên ra mắt Siêu thị Coop Mart, nằm ngay con đường huyết mạch Mạc Công Du. Ôi! Làm sao nói hết nỗi vui mừng của dân Hà Tiên hôm ấy. Ngày ngày và cả tối, thiên hạ đua nhau vào siêu thị cứ là nườm nượp, mua sắm đã thèm các mặt hàng tiêu dùng lớn nhỏ trên thế gian.

Thưa quý vị, “Ôn cố tri tân” là bài học xưa nay. Tôi nhớ, cách đây 57 năm, (năm học 1962-1963), trong kỳ thi chuyển cấp Tiểu học lên Trung học, tức lớp Năm lên lớp Sáu bây giờ, thí sinh phải làm bài luận văn: Bình luận câu: “Dùng hàng nội hóa là yêu nước”.

Và sau đó, nhạc sĩ Phạm Duy cổ xúy lời kêu gọi toàn dân dùng hàng nội hóa, ông làm bài hát dễ thương: 

Ta không khen của người,

Mà ta không chê của ta

Nhưng dầu sao đi nữa,

Ta về ta tắm ao ta,

Dù trong dù đục 

Ao nhà vẫn hơn. 

Bài hát nhắm trúng “tim đen” người tiêu dùng. Thế là người người đua nhau mua sắm hàng nội hóa: Từ sa-tanh Tuyết Nhung, tơ tằm Phan Rang đến kem thoa mặt Thorakao, cù là Mát Xu, khuynh diệp Bác sĩ Tín, dầu Nhị Thiên Đường đến cục xà bông thơm Cô Ba.

Và có ai còn nhớ không? Cái mặt ông Chà Và đen thui nơi ống kem đánh răng HYNOS (Hy-Nốt) cười, đưa hết hai hàm răng tuyệt trắng, làm mình phải cười lại. Rồi thương, Thương kem hay thương hình thương bóng. Chỉ biết hiện có thằng Hy-Nốt bằng xương bằng thịt đã vào Tiểu học. Bà ngoại đặt tên cháu từ trong ký ức …

Được biết khi Pháp thua trận ở Việt Nam, hàng hóa của chúng rút về bổn xứ thì ở Việt Nam ra mắt hai hiệu sữa đặc có đường, hình thức giống lon sữa Con Chim, sữa Mont Blanc của Pháp. Một hiệu có hình ông già đầu hói, râu tóc bạc phơ mà khỏe mạnh vui tươi và một hiệu có hình mấy viên kim cương đang phát sáng. Người đời “thấy sao nói vậy”, gọi đó là Sữa Ông Thọ, Sữa Kim Cương.

Riêng tôi, đã trải qua gần mười năm dùng hàng Việt Nam, mà cứ nhớ hình ảnh “Sữa Ông Thọ” trước và sau năm 1975 vì giữa tôi và “Ông” có nhiều kỷ niệm:

Nhà nghèo, thỉnh thoảng chị em tôi mới được mẹ cho uống sữa, phải là sữa Ông Thọ. Có lần tôi bị tiêu chảy vì tham, đã pha nhiều sữa lại là sữa cũ! Mẹ không tìm hiểu, đổ thừa “Ông Thọ không tốt”. Bây giờ nghĩ lại thấy thương. Thương cả chuyện đường đi của ổng (sau năm 1975) đến người tiêu dùng cũng chông gai.

“Ông Thọ; Vị ngon cùng năm tháng”. Đúng thế. Ông theo gia đình tôi từ khi “Ổng ra đời”. Bây giờ tôi có đàn cháu nội-ngoại, đứa nào cũng “bú” Sữa Ông Thọ, mập tròn dễ thương chẳng khác hai chú bé quấn quýt bên Ông, ngoài bao bì. Tôi có thằng cháu tên là Thọ, tôi thường khoe.

Thật không ngờ, nay tôi còn giữ cái khui sữa “Ông Thọ” (nói chung là  khui đồ hộp). Các bạn biết không? Nó đen bóng mà còn bén, lắc lẻo trong chùm chìa khóa của tôi mặc dù hiện nay hộp sữa đã có cái nắp bật rất tiện lợi. Và cũng chừng ấy năm, lon sữa Ông Thọ nằm trong thạp gạo gia đình tôi, có khi te tua vì những ngày thiếu cơm! Có khi lon là bát nhang dịp cúng thổ thần, là lon muối gạo, cúng cô hồn…

(Bài dự thi Chương trình Doanh Nhân với Người tiêu dùng)