Tunisia quyến rũ

Đến Tunisia, đất nước duy nhất nằm giữa giao lộ văn hóa châu Phi, châu Âu và Ả Rập để tìm những nét cổ kính hòa trộn trong phong cách hiện đại...

Đọc E-paper

Tunis - Thủ đô cổ kính

Tunis nằm ở khu vực Địa Trung Hải. Về địa lý thì thuộc châu Phi nhưng con người và văn hóa lại mang đặc trưng Ả Rập. Nhìn từ trên cao, màu xanh biếc của Địa Trung Hải tôn nền cho màu trắng kỳ lạ của Tunis, nó mờ ảo, không biết là sương, khói hay mây mù.

Tunis vẫn được coi là thành phố màu trắng, bởi mọi ngôi nhà gần như được sơn màu trắng với những ô cửa màu xanh dương. Theo quan niệm của người Ả Rập, màu trắng tượng trưng cho đất, màu xanh lục tượng trưng cho thiên đường và màu xanh lam đem đến may mắn, hạnh phúc.

Giao hòa giữa hai nền văn hóa Đông - Tây và hòa trộn không gian kiến trúc xưa với thế giới hiện tại một cách tinh tế, Tunis luôn dành cho du khách những cảm nhận bất ngờ.

Vào năm 146 trước Công nguyên, người La Mã đến Tunis và đã phá hủy những địa điểm chính, những gì còn lại ngày nay từ thời ấy là tàn tích và những ngôi nhà được bảo quản cẩn thận ở vùng ngoại ô. Điểm nổi bật nhất của Tunis là những công trình được xây dựng từ thế kỷ VII, đặc biệt là Jemaa Ez Zitouna (đại thánh đường Hồi giáo).

Quanh đại thánh đường vẫn mở rất nhiều phiên chợ truyền thống mà lúc nào khách ngoại quốc cũng đông hơn dân bản xứ. Những người bán hàng mời chào du khách bằng đủ thứ tiếng, từ Pháp, Anh đến Tây Ban Nha và cả tiếng Đức.

Hàng hóa ở đây rất phong phú, nhưng nếu mua, bạn phải mặc cả và thỉnh thoảng cũng có thể mua được vài món với giá cực rẻ. Thật thú vị khi chọn được một chiếc đĩa đồng với giá bằng một nửa bữa ăn sáng, đứng chờ khắc tên lên đĩa và mang về như một kỷ vật đặc biệt. Rồi thảm Ba Tư, mặt nạ da lạc đà, hoặc những bộ tẩu thuốc Ấn Độ cũng là những sản vật được du khách ưa thích.

Thật khó quên khi tham quan những cơ sở sản xuất tinh dầu và mua về vài lọ tinh dầu hoa hồng, hoa lan - những thứ nước hoa tinh túy và đặc trưng nhất của vùng đất này. Đừng quên ghé vào một trong những nhà hàng tựa như mô tả trong truyện Nghìn lẻ một đêm, để thưởng thức những món ăn truyền thống từ thịt cừu và trái chà là.

Tunis có Bảo tàng Bardo là Di sản Văn hóa Thế giới, nơi lưu giữ các bức tranh ghép mảnh (mosaic) quý nhất thế giới. Nội dung của những bức tranh ghép mảnh là các sự tích khác nhau, có những bức rộng tới vài chục mét vuông, khiến du khách trầm trồ thán phục bàn tay tài hoa của những nghệ nhân xưa.

Carthage - Nền văn minh cổ đại

Carthage là thành phố cổ nằm về phía đông hồ Tunis. Nơi đây đã có một thời kỳ phát triển rực rỡ, không chỉ trong phạm vi thành phố mà còn ảnh hưởng rộng khắp, được gọi chung là văn minh Punic hay văn minh Carthage.

Người Carthage thờ cúng vị thần Baal và Tanit. Biểu tượng của thần Tanit là một hình tượng phụ nữ đơn giản, mặc váy dài với cánh tay dang ra, một hình tượng phổ biến được tìm thấy ở các địa điểm cổ.

Theo truyền thuyết La Mã, Carthage được những người khai khẩn đất hoang gốc Phoenicia, dưới sự lãnh đạo của Elissa (nữ hoàng Dido) thành lập năm 814 trước Công nguyên. Thành phố được xây dựng trên một mũi đất cùng với một con lạch hướng ra biển ở phía bắc và nam.

Chính nhờ vào địa thế ấy mà thành phố đã trở thành trung tâm buôn bán đường biển của Địa Trung Hải. Người Carthage giỏi buôn bán và sản xuất rượu nho, dầu ô-liu, lúa mạch... Họ cũng nổi tiếng vì sự lạnh lùng tàn bạo đối với những người dân bị họ đô hộ.

Carthage đã có giai đoạn vô cùng hưng thịnh, từng thống trị cả bờ biển Sicily, bán đảo Iberia, Malta, Baleary... Sau khi bị La Mã chinh phục, khu vực này đã trở thành một trong những vựa lúa và đã bị Latin hóa và Thiên Chúa giáo hóa hoàn toàn.

Lãnh thổ này bị Vandals chinh phục vào thế kỷ V và lại bị chinh phục bởi Belisarius vào thế kỷ VI, dưới triều hoàng đế Byzantine Justinian, sau đó tàn lụi bởi ba cuộc chiến tranh với người La Mã và hoàn toàn bị hủy diệt năm 698...

Dấu tích của một Carthage lừng lẫy ngày nào giờ chỉ còn sót lại chút đổ nát của một khu nhà tắm dành cho vua chúa thời xưa.

Một kho cảnh quan

Ở bìa của sa mạc Sahara thuộc Tunisia, miền nam Tunisia với dãy núi Atlas, ốc đảo, làng Berber, hồ muối, rừng cọ, những ngôi nhà hang động... là điểm đến cho những du khách ưa khám phá hoặc muốn thư giãn.

Nằm cách 450km về phía nam của Tunis, Tamerza - một trong ba ốc đảo núi. Đất, cát hòa vào những phiến đá vị xói mòn ôm ấp những đàn dê và những cánh đồng cọ.

Đối diện với quảng trường Tamerza thanh lịch là những ngôi nhà bằng đất của làng Berber bị bỏ rơi sau cơn dông bão năm 1969. Tuy không còn dân sống ở ngôi làng này nhưng nó vẫn đủ sức thôi miên du khách bởi tính thẩm mỹ và thác nước tươi mát giữa một vùng sỏi đá khô cằn giống như có phép thần. Không xa ngôi làng Berber bị bỏ rơi, một ngôi làng mới được dựng lên ở hạ lưu thác nước, nép mình trong cánh đồng cọ, cảnh quan hòa hợp đến không ngờ.

Gần biên giới Algeria, từ xa du khách đã nhìn thấy những đường màu trắng, đó chính là Mides, một cảnh quan bị biến đổi bởi dòng nước quanh co chảy qua hẻm núi. Anthony Minghella, người từng đoạt giải thưởng The English Patient đã tìm thấy thắng cảnh này vào năm 1996.

Trước khi đến thành phố Tozeur, du khách không thể bỏ qua Chebika, ngôi làng Berber bám vào sườn núi. Leo qua những con đường đất hẹp để được nhìn thấy hồ muối Chott el Gharsa, 17m dưới mực nước biển. Tozeur - thành phố lớn nhất, đầy sắc màu và giàu có bậc nhất miền nam Tunisia, nơi những đoàn caravan xuyên sa mạc Sahara thường đi qua, nơi có những đồng cọ bạt ngàn.

Có được sự thịnh vượng này một phần nhờ vào Tozeur Shabbat Ibn, một kỹ sư thế kỷ thứ XVIII, đã phát triển hệ thống thủy lợi tưới những cánh đồng cọ. Thật thú vị, giữa đô thị hiện đại là khu phố cổ Ouled el Hadef với những ngôi nhà bằng gạch sáng màu, trang trí hình học rõ ràng.

Trong mỗi căn nhà đều có hệ thống lưu thông không khí, do đó luôn kiểm soát được nhiệt độ. Mỗi con hẻm đều có những bức tranh sống động về con người.

Tại trung tâm khu phố cổ là Bảo tàng Nghệ thuật và Truyền thống nằm trong một ngôi nhà của thế kỷ XIV. Du khách sẽ được nghe Souad Khchim kể về lịch sử những vật dụng hằng ngày, về phụ nữ và nam giới của vùng.

Ra khỏi Tozeur, đi qua những cánh đồng cọ rộng lớn bằng xe ngựa, xe đạp hoặc tuyệt hơn nữa là đi bộ để ngắm hồ muối Chott el Jerid rộng đến 4600km². Tùy theo nồng độ muối, nước sẽ có các màu khác nhau. Với độ mặn 30-40% nước có màu hồng; 50-60% - màu đỏ và 80-90% - màu tím.

Muối kết tinh thành những hình thù đẹp mắt, trông như những bông hoa. Người dân còn đắp muối thành hình lạc đà, hình người, hình ngôi nhà trông rất ngộ nghĩnh.

Du khách sẽ có cảm giác nhẹ nhàng khi đi qua vùng trồng ô liu lớn nhất Tunisie với hơn 60 triệu gốc, để đến Matmata, nơi có làng hang động Matmata nổi tiếng. Người dân Matmata sống rất đơn sơ, trong các ngôi nhà đục ngay vào lòng núi để tránh nóng. Ngôi làng yên tĩnh gần như tuyệt đối và hoàn toàn xa lạ với thế giới hiện đại bên ngoài.

Vùng Douz với hàng chục ốc đảo san sát nhau, nơi tổ chức các cuộc đua lạc đà hằng năm. Theo người dân địa phương, lạc đà đua được xếp vào loại đắt giá nhất.

Tiếp theo là lạc đà để phối giống. Lạc đà chuyên chở là rẻ tiền nhất. Du khách thỏa sức ngắm nhìn những cây chà là chi chít trái chín vàng ươm, nguồn sống ngọt ngào của sa mạc. Dưới bóng mát nhấm nháp vị chà là, thật thú vị...