Những chuyện thú vị ở Gibraltar

Là vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh, Gibraltar nằm ở bên trên eo biển Gibraltar, giáp Tây Ban Nha ở phía Bắc.

Đọc E-paper

>>Thiên đường Livingstone
>>Đi tìm hồn trung cổ ở Ba Lan
>>Đi chợ mở ở Tây Âu
>>Đi xem quái vật Nessie

Trong một thời gian dài, Anh và Tây Ban Nha đã tranh giành nhau sự thống trị của vùng đất này. Tây Ban Nha thường xuyên yêu cầu Anh trả lại chủ quyền cho vùng đất mà mình đã từ bỏ vào năm 1713.

Cổng thành

Tuy nhiên, điều này đã bị phần đông người dân Gibraltar phản đối. Vì thế trên đường dẫn tới Gibraltar không có bảng chỉ đường, bởi Tây Ban Nha cho rằng chả tội gì phải quảng cáo cho chũm đất mà hơn một nửa dân số gốc Tây Ban Nha ngày xưa giờ đã nỡ lòng từ bỏ quốc tịch đấu bò để theo Anh.

Vùng đất của thần Hercule

Một giờ trên xe, cô hướng dẫn viên cố nhét vào đầu du khách lịch sử Gibraltar từ đầu thế kỷ thứ VIII qua những tranh giành giữa dân Cơ đốc và Hồi giáo, rồi quá giữa thế kỷ XV mới hoàn toàn bị chinh phục bởi vua Henri IV xứ Castille, rồi Thế chiến thứ hai, rồi Tây Ban Nha đòi lại chủ quyền, không được thì dỗi đóng cửa biên giới, hết dỗi mở lại…

Nghe tai này ra tai kia. Cuối cùng ai nấy chỉ nhớ được rằng kể từ năm 1714, Gibraltar là lãnh thổ hải ngoại của Anh cho đến tận bây giờ. Vào địa phận Linea Gibraltar, xe ca ngoằn ngoèo một lát tới Europa Point.

Theo truyền thuyết, đây là một trong những vùng đất của thần Hercule thời Cổ đại. Tại đây, chúng tôi được ngắm ba nhà thờ: Cơ đốc La Mã, Giáo hội Anh và Hồi giáo. Gần đó là một hải đăng tàu bè có thể nhìn thấy từ cách 50km và đặc biệt là khẩu đại bác vĩ đại phất phới cờ Anh dưới bầu trời xanh nắng gắt.

Xa xa ngoài khơi, trong màn sương và hơi nước, sừng sững hai ngọn núi cách nhau 18km. Theo truyền thuyết, khoảng trống giữa hai ngọn núi là tác phẩm của Hercule. Vì khi đó thần đang vội đi nên không có thì giờ leo trèo, đành xẻ núi băng ngang.

Một góc Gibraltar

Cách Europa Point 32 cây số là thành phố Gibraltar. Tại biên giới vào thành, mọi người cầm sẵn giấy tờ tùy thân chờ một nhân viên hải quanGibraltarlên kiểm tra. Khi anh ta bước xuống là khách bước vào xứ sở tiếng Anh.

Chúng tôi được dẫn bộ một quãng rồi qua cổng vòm kiên cố vào thành quách xưa. Bên trong là quảng trường mênh mông rộn rịp đủ mọi thành phần, sắc tộc.

Bên phải các cửa hàng Hà Lan, bên trái hàng người Hoa, người Anh, và nhiều quán bar… được cải tạo từ doanh trại. Quảng trường là điểm quan trọng cho dân Gibraltar gặp gỡ, hẹn hò.

Đồng bảng Gibraltar tương đương giá với đồng bảng Anh nhưng mẫu mã khác. Món ăn đặc sản ở đây là cá tuyết tẩm bột chiên kèm khoai tây chiên, khá ngon.

Du khách tham quan

Du khách lang thang, nhẩn nha vào tiệm này ra tiệm tùng khác ở con phố chính người đi như hội, hai bên tiệm tùng sáng trưng đủ loại mặt hàng hớn hở đón chào… Dù ở hàng hóa Gibraltar không bị thuế VAT và treo bảng giảm 70% vì đang mùa giảm giá, nhưng tính ra euro vẫn đắt…

Được hưởng trọn quyền công dân Anh, Gibraltar nằm trong Liên hiệp Âu châu nhưng có một số luật lệ không áp dụng ở xứ sở chỉ 30 ngàn dân gồm nhiều sắc tộc này. Với diện tích 6.543 cây số vuông, Gibraltarcó nhiều cái nhất thế giới.

Cái nhất gần đây là thành viên nhỏ nhất của Hiệp hội bóng đá Âu châu; là một trong những xứ mật độ dân số cao nhất thế giới: 4.290 người/km²; phi trường độc đáo nhất thế giới; là nơi duy nhất cuối cùng giống dân Neandertal sinh sống trong khi họ đã hoàn toàn biến mất trên phần lục địa còn lại…

Gibraltar còn có vị trí chiến lược về phương diện thương mại và quân sự, là đường hàng hải quan trọng tàu thuyền tới lui thứ nhì thế giới sau biển Manche.

Những điều khó quên

Đi từ xa cô hướng dẫn đã vội vàng khoe: Đó đó, núi đá vôi cao 426 mét, các bạn thấy không, trên đó là cái tháp duy nhất mà người Ả Rập xây ngoài vòng Phi châu vào thế kỷ XIV… Ngọn núi này là báu vật duy nhất để Gibraltar khoe cùng du khách, trong lòng núi là động Gorham.

Động Gorham tuy không kỳ vĩ như khu Phong Nha-Kẻ Bàng nhưng thạch nhũ cũng tạo hình thù rất đẹp. Vừa xuống khỏi cầu thang, trong hơi âm ẩm hang động đã thấy hàng hàng lớp lớp ghế, bởi vì một khu trong hang được quy hoạch thành nơi trình diễn các buổi hòa nhạc.

Thiên hạ thường phàn nàn hang động Việt Nam bắt đèn màu xanh đỏ trông quê mùa quá, nhưng hình như hang động nước nào cũng xanh xanh đỏ đỏ cho em nhỏ nó vui.

Động Gorham

Đến đây du khách được dặn dò phải coi chừng đám khỉ gốc Algérie hoang dã nhất châu Âu. Ngoài khả năng “chôm” thức ăn, gỡ kính, lột mũ… chúng còn đánh mùi được chai nhựa để trong giỏ nên phải coi chừng bị giật.

Vào thế kỷ XVIII, lũ khỉ tinh quái này đã báo động cho lính Anh biết có sự đột nhập của quân Tây Ban Nha, nên truyền thuyết cho rằng hễ khỉ còn thì nước Anh còn kiểm soát, khỉ hết thì nước Anh cũng sẽ hết kiểm soát Gibraltar.

Vào khoảng năm 1944 Gibraltar chỉ còn có ba, bốn con khỉ, Thủ tướng Churchill liền ra lệnh rước thêm chúng về. Các nhà nghiên cứu Thụy Sĩ xác nhận rằng dân Anh nâng niu gìn giữ đám khỉ như giữ con ngươi trong mắt họ! Bây giờ bầy khỉ có khoảng 300 con, sát cánh với hơn 500 loại hoa lá và cây dai sức thích hợp với khí hậu Địa Trung Hải.

Những chú khỉ tinh quái

Khác những vùng thuộc Anh, ở Gibraltar xe chạy bên phải. Phương tiện di chuyển phổ biến là xe gắn máy và hệ thống xe buýt rất tốt. Nhưng cái độc đáo nhất thiên hạ là sân bay, không những chỉ vì nằm cách trung tâm thành phố hai cây số mà còn bắc ngang đại lộ chính Winston Churchill, cắt khu phố đông đảo người qua lại làm hai, nên phải chặn đường mỗi lần máy bay hạ hay cất cánh như đường xe lửa.

Và phi đạo của nó thì chưa đầy hai cây số nên chỉ dùng cho máy bay nhỏ, như lúc đầu chỉ dành cho không quân Hoàng gia. Các nguồn thiên nhiên Gibraltar không được khai triển và ít nguồn nước ngọt trời cho, chỉ giới hạn vào một số giếng phía bắc, và cho đến gần đây Gibraltar hãy còn dùng hầm bê tông hay vũng đá thiên tạo hứng nước để thu hoạch nước mưa. Trong núi, ngoài nhiều đường và hầm chỉ dành cho quân đội, một nhà máy chế biến nước mặn mới đây đã được thiết lập.

Biển Gibraltar

Dù nằm trên danh sách chính thức của Liên Hiệp Quốc về những vùng phải được giải phóng khỏi ách thuộc địa, hiện nay nước Anh vẫn nắm quyền quốc phòng, chính trị đối ngoại và thương mại. Thống đốc Gibraltar ngồi rung đùi cho vui lo chuyện nội bộ.

Nhưng vùng đất dù nhỏ xíu vẫn có ba đảng đại diện ở Nghị viện: Dân chủ-Xã hội, Xã hội-Lao động và đảng Tự do, và theo hiến pháp hiện hành Gribraltar có toàn quyền dân chủ quốc tế. Vấn đề quan trọng nhất vẫn là sự kèo nèo thường trực của Tây Ban Nha về việc nhượng quyền lãnh địa, nhưng các chính đảng và dân chúng Gibraltar nhất quyết lắc đầu.

Kinh tế Gibraltar gồm bốn lĩnh vực chính: dịch vụ tài chính, đánh bạc trên mạng, hàng hải và du lịch. GDP đầu người khoảng 50 ngàn USD/năm.

Nhà thờ Hồi giáo

Khi về, tới biên giới khách phải xuống xe, để tất cả đồ đạc cho hải quan Tây Ban Nha kiểm soát, mua một món nào củaGibraltarlà… đụng chạm tới kinh tế Tây Ban Nha. Nhưng may thay chẳng ai xài gì ngoài bữa trưa cá tuyết!