Thêm phí qua xăng dầu, dân có gánh xuể?

Việc Tổng cục Đường bộ VN trình ba phương án thu quỹ bảo trì đường bộ đang được dư luận rất quan tâm, nhất là việc cơ quan này nghiêng về phương án thu qua xăng dầu.

Việc thu quỹ bảo trì đường bộ qua xăng dầu nên được cân hắc.

Theo đề xuất, khi mua nhiên liệu, người tiêu dùng sẽ phải trả thêm cho mỗi lít xăng là 1.000 đồng và dầu diesel là 300 đồng.

Việc duy tu bảo trì đường bộ là rất cần thiết. Bất kỳ quốc gia nào cũng phải có nguồn vốn để đảm bảo rằng đường được bảo dưỡng thường xuyên. Tuy nhiên, cách thu như thế nào là điều đáng phải bàn. Phản biện lại phương án trên, PGS Ngô Trí Long, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả, cho rằng: Hiện giá xăng dầu đang cõng quá nhiều loại phí và thuế. Nào là thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu, phí lưu thông xăng dầu, quỹ bình ổn, sắp tới từ ngày 1/1/2012 lại thêm thuế môi trường. Vậy thì thêm một loại phí nữa áp lên giá xăng dầu, liệu người dân có gánh xuể?

Tính sơ sơ thì Nhà nước đang thu các khoản thuế, quỹ đến hơn 5.000 đồng từ 1 lít xăng, dầu. Cụ thể: thu từ thuế tiêu thụ đặc biệt là 10%, thuế GTGT: 10%; thuế nhập khẩu xăng 5%, quỹ bình ổn giá: 400 đồng/lít. Xăng dầu là mặt hàng nhạy cảm với nền kinh tế. Chỉ cần mỗi lít xăng, dầu nhích lên 500, 1.000 đồng là ảnh hưởng đến mặt bằng giá chung. Thậm chí như GS Ngô Trí Long nói: “Xăng tăng giá cũng khiến giá cắt tóc gội đầu cũng tăng theo”. Nói như thế để thấy sự ảnh hưởng của mặt hàng này với nền kinh tế và đời sống người dân. Vậy nên việc “treo” thêm vào cổ giá xăng dầu thêm quỹ bảo trì đường bộ là điều rất đáng xem xét.

Thêm vào đó, không thể cào bằng mức thu giữa các phương tiện. Về mức độ hao mòn đường bộ, không thể đánh đồng xe máy, ô tô con cũng như những xe siêu trường, siêu trọng. Hầu hết đường bị hỏng, bị bong tróc nhanh là do xe có trọng tải lớn.

Lại nữa, phương án đề xuất thu qua xăng dầu là cách dễ làm, không thất thu. Tuy nhiên, đơn vị soạn thảo cũng thừa nhận nhược điểm của phương án này khiến nhiều ngành không sử dụng xăng dầu để lưu thông đường bộ cũng phải đóng quỹ. “Chính sách phải đảm bảo công bằng một cách tối đa. Cách khắc phục tốt nhất là phân loại được những đơn vị sử dụng nhiên liệu nhưng không lưu thông đường bộ. Làm được điều này là không dễ. Nhưng lo ngại nhất là tiêu cực ắt xảy ra” - ông Long cảnh báo.

Với những lý do trên, việc thu quỹ bảo trì đường bộ qua xăng dầu nên được cân nhắc.